Jenő Rejtő. La tri korpogardistoj en Afriko

tradukis: László Balázs

U N U A   Ĉ A P I T R O

Ĉe la tablo estis reprezentantoj de kvar diversaj nacioj: usona infanteriano, franca subkaporalo, angla mitralisto kaj rusa viandosalato. La infanferiano, la subkaporalo kaj la mitralisto okupis lokon la sur benko, la viandosalato en plado.

Tempo: la sepa horo posttagmeze.

Okazejo: Afriko, Rakhmar, malproksima, kaŝita garnizono en iu oazo de Saharo, kie vivaĉas kelkaj forgesitaj legianoj kaj kelkaj mizeraj araboj.

Personoj: senpersonaj.

Okazas: nenio.

La plej okulfrapa karakterizaĵo de la oazo Rakhmar, ke ĝi estas malpeje okulfrapa, kaj ĝi estas tute ne karakteriza oazo en Afriko.

En ties mezo troviĝas militistejo, ĉirkaŭbarita per argilbrika muro, kiun oni nomas sen ĉiu bazo, nur pro kutimo „fortikaĵo” laŭ la terminologio.

Vi povas imagi la rezistopovon de la „fortikaĵo”, kiun demostras evento, okazinta antaŭ nelonge, kiam la ebria kaporalo piedbatis la muron pro kolero, kaj oni liveris lin grave vunditan en la hispitalon, ĉar iu krenelo falis sur lian kapon.

Tamen oni nomas tiaĵo „fortikaĵo”. Kaj ĝi havas eĉ numeron. Al tiu fortikaĵo apartenis la numero 72 en la vico de la similaj konstruaĵo de Saharo.

Malantaŭ la rondforma muro estis „stabkomandejo” (etaĝa, malgranda domo el krudaj brikoj) kaj du barakoj por la militistoj. En la barakoj estis soldatoj, en la soldatoj estis apatia letargio pro la dormemiga varmego kaj pro la monotone pasantaj tagoj.

Proksimume kvindek palmoj ĉirkaŭas la fortikaĵon, polvokovritaj, langvoraj, duone mortintaj, altaj arboj, kaj kelkaj melankoliaj simioj vegetas en ties supro. Ili volonte transloĝiĝus al pli abundkreskaj pejzaĝoj, sed ili ne scias, kiel ili trafis ĉi tien.

Inter la palmoj troviĝas ok-dek kabanaĉoj, faritaj el koto, nomataj duaroj, kun nekonata celo, ĉar la indiĝenaj dom-posedantoj ne eniras ĝin tra la pordo dum jaroj. Sed ili ne formoviĝas de antaŭ la pordo. Kien iri en la varmega oazo? Aŭ kion fari en la interno de la kabano? Esence nek tio estas klara, kion serĉas tiuj araboj antaŭ la kabano, kie ili sidadas, sed oazo servas ne tiun celon, ke ĝi ĉiudetale konformu al ia logiko.

La indiĝenoj do manĝas, trinkas, domas kaj enuas antaŭ la kabano.

Kial loĝi en la duaro? Enkaviĝinta marmito, kelkaj rompitaj objektoj, putrinta mato kaj aliaj tiaĵoj troviĝas tie sur la ramita terplanko. Krome kelkaj miloj da muŝoj: tiujn ne estas bezonete viziti, kaj la kapro, ĝi elvenos mem malsatiĝinte.

La centro de la oazo Rakhmar estas la Grand-Hotelo. Malsimile al la eŭropaj institutoj, havantaj la saman nomon, la Grand-hotelo en Rakhmar estis aĉa, malgranda budo. Ĝia posedanto estis unuokula rabisto, kiu tiutempe laŭ ties ordo kaj maniero plenumis sian dek jaran punon en malliberejo, poste li ekloĝis ĉi tie kiel hotelisto el la frukto de sia diligenta agado.

Karavanoj, vojaĝantaj al Timbuktu, traveturantaj ĉasgrupoj signifis la grandan enspezon, la du arabaj ĝendarmoj de la oazo kaj la ĉirkaŭ cent persona garnizono la konstantan klientaron.

La Grand-hotelo, kiel ĝia nomo montras, havis la sinjoran iluzion de la monduma vivo en Saharon. Kvankam ĉiuspecaj fiinsektoj traronĝis la duon/colan muron el lignotabuloj, kaj nek la argilkovraĵo, nek la krudaj benkoj memorigis pri samnomaj, eŭropaj institutoj, tamen ĝi havis radioaparaton, preskaŭ en ĉiu dua semajno alvenis novaj gazetoj, kaj Leila, la araba demono, dancis dancojn.

Tiun programeron faris iom nepopulara la publike konta fakto, ke Leila (la araba demono) jam longe tanspasis sian kvindekan jaron. La aĝo kaj la poŝtranĉilo de nervoza indiĝeno postlasis profundajn sulkojn sur ŝia vizaĝo. Tiel Leila (la araba demono) apenaŭ dancis, kaj rileta la amuzon ŝi restriktis sin al tio, ke ŝi batadis tambursimilan muzikinstrumenton, kovritan per ŝamo. Ankaŭ tion nur ĝis tiam, ĝis kiam la firma decido de la gastoj ne devigis ŝin silenti. Tiam ŝi ekkaŭris en malproksiman angulon, kaj ofendite en sia demona sentemo, ŝi malgaje pipfumis. Vespere ŝi helpis bandaĝi la vunditojn.

Ĝenerale legianoj restadis en la Grand-Hotelo, kiuj ludis per ĵetkuboj, trinkis aŭ skribis leteron, kelkiuj faris siajn armil- kaj rimenpurigadon ĉi tie, sed vespere okazis interbatado. Tiu programero ne estis prokrestebla, tiel elpensema legiano, kiu venis ĉi tien kiel profesia pentristo, faris novan ŝildon, kiun la proprietulo lasis sur la pordo.

Jen tio estis skribita sur ĝi:

GRAND-HOTELO

Kvina-hora drinkado de grenbrand

Ĉiuvespere

la sinjora publiko interbatadas

Bonegaj piedoj de seĝoj! Fidinda unua helpo!

Senpaga eniro! Duba eliro!

La tri diversaj nacianoj ĉe la tablo (nekalkulinte la rusan viandosalaton) interkonsiliĝis serioze. Ili sidis tie jam de frua posttagmezo kune, ili parolis tre mallaŭte, kaj kiam la proprietulo iris tien, ili subite eksilentis.

La unuokula rabisto, kiun oni konis laŭ la nomo Brigeron pere de senvalidiĝintaj policaj afiŝoj, li estis tre vanta pro sia kulinara scio kiel drinkejestro, kaj nun li ŝtelumadis, ĉirkaŭ la tri soldatoj, kiuj mendis la viandosalaton. Ĉar vane, la legio estas stranga loko, kie iafoje jam troviĝis ankaŭ sinjoroj, ne estas mirinde, ke ili mendas tiel bongustan manĝaĵon. Sed Brigeron sentis tie, ke li faris sian plenon.

La gastoj esprimis sian rekonon. La viandosalato estis tute bonega, kaj nek tio ŝanĝis la fakton, ke fine ili trovis en ĝi nur apenaŭ uzitan meĉon.

La franco sincere dankis la proprietulon pro la bonega manĝaĵo, kiam li transdonis la petrol-sorban meĉon.

La proprietulo ĝojis pro la laŭdo kaj dankis la meĉon, kiun li jam kredis perdita, kaj vere ne estas facile aĉeti tiaĵon ĉi tie.

— Vi faras la manĝaĵojn tre bongustaj, amiko mia — diris la anglo.

— Sinjoro — respondis Brigeron, la unuokula rabisto modeste, — mi lernis la kuiristan metion ĉe Levin.

Li ofte emfazis tion kaj estis fiera pri tio. Neniu sciis, kie estas la restoraciode tiu fama, eleganta Levin, sed la proprietulo de la Grand-Hotelo diris kun tiel fiera ruĝiĝo, kaj li estis tiel forta homo, ke ili ne kuraĝis demandi pli proksimajn indikojn de li, rilate Levin-on. Supozeble ĉi-okaze lia justa indigno ne konus limon, kaj li vangofrapus la koncernulon. Cetere ĉiu hontis, ke ili ne konis Levin-on, ĉe kiu Brigeron lernis kuiri. Tial ili kondutis tiel, kvazaŭ ili estus konantaj lin.

Iu kaporalo diris jam eĉ tion, kiam li laŭdis la kuiraĵon de la kantino: „Tiaĵon ĝis nun mi manĝis nur ĉe Levin.

Verŝajne estas hontinde ne koni tian restoraciiston, kiu egalas kun la geniaj Ritz aŭ Duvall en sia metio. Do post paso de iom da tempo neniu konsideris dubinda la personon de Levin, kaj ili laŭdis Brigeront-on tiel, ke nek Levin povintus fari tion pli bone…

— Nu do, kara Brigeron, portu al ni botelon da vino, kaj lasu nin solaj.

— Ĉu vi deziras mapon? Ĝi estas farita por precizaj, militistaj celoj, sur ĝi troviĝas la garnizonoj kaj la sezonaj riveroj, ĝi nemalhaveblas okaze de fuĝo — demandis la proprietulo serveme.

— Hm… el kio vi pensas, ke ni volas fuĝi? — demandis tiu, kiu nomiĝis Pittman.

— Kiuj mendas ruĝan vinon kaj konversacia flustrante, tiuj planas fuĝon.

— Ĉu ni ne povas havi alian sekreton?

La drinkejestro montris tra la fenestro kun nepriskribebla grimaco:

— Ĉu ĉi tie?…

Varmega, flava suno bruligis el ekstere. La arbokronoj de la polvokovritaj, malgajaj palmoj pendis kiel svenintaj kapoj, preskaŭ agoniantaj, kiam malgrasa simio ekiris inter ili pigramove, polvopluvo drizelis de sur la velkantaj, glavosimilaj arbofolioj… Ekstere la araboj ruis per siaj ardaj ŝtonoj, ĉar ĉi-tempo ili bakis la kesra-on por la vespermanĝo, de malproksime aŭdiĝas mallonga, trenata komando de la deŝanĝita pikedo.

La sufoka, malbonodora aero de la drinkej preskaŭ krevadas pro la varmego, kaj zumis milio da muŝoj.

Skeleta, maljuna arabo, kovrita per ciketroj en ekstazo de fumado de opio iafoje ŝiradas sian barbon kaj akre kriadas kiel papago.

Du ŝvitantaj soldatoj kartludas en la fono de la drinkejo kun flava vizaĝo

Ronda horloĝo sur la muro ekstertoras en ĉiu kvaronhoro, kvazaŭ ĝi batsignalus la kvaronon, sed poste ĝi tiuj eksilentas. Ĝia rusta aparato nur memoras tiujn malnovajn, bonajn tempojn, kiujn la batmekanismo precize signalis iam.

Ĉu ne pravas tiu rabisto, kiu lernis la kuirarton ĉe Levin? Kian parolindan aferon oni havas ĉi tie, kio estas sekreto?

Malpli ol nenion: konstante la samon.

— Alortu la vinon! — diris la revema, pala kapo, nomata Francis. — Ni parolas pri familiaj aferoj, ne pri fuĝo.

La drinkejestro forrapidis kaj revenis kun la vino. Tamen li kunportis la mapon.

— Ankaŭ en familiaj aferoj vi pli bone orientiĝas helpe de militista mapo. Mi esperas, ke vi havas kompason?

— Por kio?…

— Eble ĝi estos bezonata pro ia stranga, familia afero…

Tiam Leila (la araba demono) saltis mezen por amuzi la gastojn per sia dancado. Sed iu kartludanto alkriis ŝin, grincante siajn dentojn:

— Tuj ĉesu! Ni volas kartludi, maljuna sorĉistino!

Leila (la araba demono) residis malgaje en la angulon.

— Kiel vi imagas? — diris Francis, kiu havis reveman vizaĝon

— Ankaŭ min interesas tio — ekparolis Thorze, la dika usonano.

Pittman, la anglo, unue plenigis sian pipon, poste li rigardadis la mapon, fine li kapjesis kontente.

— Bone. Ankaŭ vi rigardu ĝin. Al sudo, okcidento kaj oriento prezentiĝas ebloj por fuĝi. Norde Saharo estas antaŭ ni.

— Jes. Tie ne estas vojo.

— La sola eblo estas, ke iu saviĝu el ni, se hodiaŭ vespere tri homoj fuĝos al tri direktoj. Ni aranĝos la aferon tiel, ke oni malkovru ĝin nur matene.

— Kial disiĝi, kiam ni luktis kune ĝis nun? — demandis la pala Francis mallaŭte.

— Parolu klare! Per la sep sakramentoj al via skota menso, kiu estas tia, kiel korktirilo! — blasfemis la dikulo.

— La personaro de la garnizono konsistas el naŭdek kvin homoj — diris Pittman, la skoto kaj premadis sian pipon.

— Ankaŭ ni scias tion.

— Minimume la duono de la soldatoj ĉiam devas restadi malantaŭ la muroj por defendi la fortikaĵon. Tio estas la plej severa punkto de la reglamento. Ĉu vi jam komprenas?!

— Mi komprenas… Saĝe elpensite — murmuris Thorze, la usonano.

— Mi ne komprenas — diris Francis Barré.

— Persekutanta taĉmento konsistas minimume el dudek kvin homoj — klarigis Pittman.

— Mi scias tion.

— Kvardek sep homoj devas resti en la fortikaĵo. Dudek kvin soldatoj iros al oriento por serĉi iun fuĝinton, dudek kvin sekvos la spuron de la alia, do la trian, kiu iros suden, neniu povas persekuti, ĉar ne estas pli da soldatoj en la fortikaĵo de la oazo Rakhmar ol naŭdek kvin.

Thorze forte frapis sur la tablon:

— Klaral afero! Se nia trio fuĝos al tri direktoj, tiam oni ne povas persekuti iun el ni!

— Tiu homo trankvile povas atingi la limon de blega aŭ angla kolonio! Kiu estos tiu, ĝi estas nur hazarda ludo, kion ekscios la koncernulo, ke oni ne persekutos lin post dudek kvar horoj.

Tiam Leila (la araba demono) facilmove iris mezen por amuzi la gastojn per sia dancado.

— Malbenita sorĉistino! — hurlis multaj homoj samtempe. — Lasu nin kartludi kaj drinki.

La dancistino facilmove reiris al sia loko kaj ekfumis pipon.

— Ĉu la du homoj, kiujn oni kaptos? — demandis Francis Barré.

— Ili estos citiaj antaŭ la militan tribunalon. Ili estos mortpafitaj aŭ kondamnitaj al multjara punlaboro — respondis Thorze.

— Sed unu komforte fuĝos — diris Pittman.

La horloĝo ekstertoris raŭke, kaj fariĝis silento.

Nur la miliono da muŝoj zumis.

La tri divers-nacianoj interkonsentis: ili triope fuĝos, du certe estos kaptita, unu certe saviĝos.

— Ĉiu el ni kunportos tion, kion li povas, sed ĝi estos tre malmulta. Mi proponas, ke jam nun ni donacu nian ĉiun havaĵon unu al la alia. Nu, tiuj du, kiuj estos kaptitaj, akiros la bagaĝon de la tria. Kial lasi, ke oni metu ĝin en la deponejon?

— Prave!

— Dinkejestro!

— Sinjoroj!

— Portu plumon kaj inkon!

— Sinjoroj, sur la mapo nur per kajero estas permesate desegni la vojliniojn, koncernantajn la farmiliajn aferojn.

— Ĉu vere?… Nu, ankaŭ vi estos bona, kiel atestanto.

Li portis la skribilojn, kaj la tri homoj konceptis la jenan dokumenton:

„Subskribintoj testamentas niajn ĉiujn moveblajn kaj nemoveblajn havaĵojn al nia amiko ………………………………………………., kun kiu ni pasigis kune la malfacilajn jarojn de la soldateco en Afriko.

Ĝi datiĝis en la oazo Rakhmar, la 17-an de februaro en jaro 19….”

— He! Fadeno, ankaŭ vi venu ĉi tien.

La soldato, kiu havis la moknomon Fadeno, estis tre maldika, kaj li ĉiam zumkantis. Ne pro sia bonhumoro, sed pro la stulteco.

— Ni volals tion — diris la usonano al Brigeron kaj al la idiota Fadeno, — se iu mortos el ni en tiu ĉi nesto, tiam la aliaj heredu liajn havaĵojn.

— Kiu heredu? — demandis la rabistestro.

— Kiu restos vivanta.

— Kiu restos vivanta ĉi tie? — li respondis kun malestima mansvingo.

— Estas egale. Vi kaj Fadeno atestos.

Fadeno rikanis tiel, ke liaj buŝanguloj preskaŭ atingis liajn disstarantajn, grandajn orelojn kaj fiere ripetis:

— La eta Fadeno estas atestanto!

Infanece, li ofte parolis pri si mem en la tria persono.

La suno subiris, kaj la aero preskaŭ tuj fariĝis senteble malvarma.

— Mi iros al sudo — diris Thorze.

— Ĉu vi? — demandis Pittman kavalire, kvazaŭ proponante al Francis Barré la rajton de la elekto.

— Ĉu ne estas egale? — demandis la franco iom malgaje. — Mi neniel povas saviĝi.

Tiam Leila (la araba demono) salte leviĝis kaj iris mezen por amuzi la soldatojn per sia dancado, sed ĵetita bajoneto preterflugis ŝian vizaĝon je har-distanco, kaj ŝi residis sur sian lokon ofendite.

— Ĉu ne estas eble iri norden? — demandis Francis Barré, ĉar li plej volonte estus elektinta la plej malgrandan ŝancon.

— Norde Saharo estas antaŭ ni — respondis Pittman. — Tie eĉ ekspedicio povus trairi malfacile.

…Post la vespersignalo la tri homoj malsuprengrimpis sur la malantaŭa muro de la fortikaĵo, ili premis la manon unu de la alia kaj ekmarŝis.

Thorn suden.

Francis okcidenten.

Ĉu Pittman? Li iris norden, rekte al Saharo, kie nek ekspedicio povus trairi liaopinie…

Ĉe la alviciĝo evidentiĝis, ke tri homoj mankas.

La leŭtenanto tuj konstatis, ke oni ŝtelis tri kamelojn nokte. Dizerto! Ili scias dum minutoj, kiuj estas la fuĝantoj. La spuroj de la kameloj estas klaraj: iu ekiris suden, la alia okcidenten, la tria norden.

— Kiel vi opinias, mon cher? — li demandis la serĝenton. — Ni povas sendi nur du persekutantajn taĉmentojn. Ili povas esti ruzaj homoj!

— Estas simple, sinjoro leŭtenanto. Kiu iris al nordo, tiu mortos, aŭ li neniel povos saviĝi.

— Do ekiros po unu persekutanta taĉmento suden kaj okcidenten, alian ni ne povas sendi el la etato de la fortikaĵo. Kiu revenos plej baldaŭ, tiu ekiros norden serĉi la trian.

— Oui, mon chef!

…La sekvan tagon tagmeze la persekutantoj atingis Torze-on. La usonano sentis dum momento, ke li povas ekbatali kontraŭ la proksimiĝantaj dudek kvin homoj sur la ebena tereno el malantaŭ monteto, poste li tamen rezignis tion. Se okazos unu pafo, lia mortkondamno jam estos certa. Li kapitulacis.

Vespere la alia taĉmento atingis Francis Berré-on. Kiam li jam kuŝis sur la tero sveninte. Lia akvofelsako estis trua. Ŝajnis, ke li ne ĝisvivos la sekvan tagon. Oni reportis lin sur brankardo, fiksita inter du kamelojn.

Nun iu taĉmento, konsistante el tridek homoj rapide ekiris norden por serĉi la trian. Li havis du tagan vojon de eskapo, sed sur la senespera tereno de Saharo. Liaj spuroj estis klare videblaj sur la sablo.

Ankoraŭ la sekvan tagon zigzagis antaŭ ili en la malproksimo multe da etaj makuloj, hufoj de kamelo.

— Eble li eltenos duon tagon soifante. La kamelo ne povas porti pli ol du felsakojn da akvo.

— Li havas malbenitan, skotan stomakon.

— Ili sciis pri Pittman, ke li estas tre forta. La temperaturo eble estis kvindek celsiusgradoj, kaj sufoka polvo ŝvebis super la dezerto. Malgranda aerblovo sufiĉus por kovri la spurojn de la persekutato. Sed fortuno, ŝajnas, ne favoris Pittman-on.

— Damne! — grakis la serĝento sufokiĝante — la fiulo bone scias, ke li ne povas forfuĝi, li tamen devigas nin rajdi! Mi rompos liajn ostojn!

La spuroj de la kamelo nur serpentumis plu antaŭ ili laŭ la sablodunoj, tiriĝantaj en la malproksimon, kaj la suno iom post iom fariĝis sangoriĝa kaj la ĉielo griza…

— Li estas tie!

Iu soldato montris en la lontanon kun etendita mano, kie estis videbla bunta, oblonga makulo. Ĝi povis esti nur figuro de homo sur kamelo.

— Antaŭen!

Sovaĝe galopante ili klopodis atingi la dunon, dividante la tridek homojn je du grupoj por ĉirkaŭi Pittman-on, kiu rapidis malantaŭ la monteton. Sed nun li estos kaptita!

Sed el tiu direkto, kie Pittman malaperis, la infero akceptis la persekutantojn.

Pafaro. Batalkrio el cent gorĝoj…

Mallonga miksbatalo.

La beduenoj, kurantaj el malantaŭ la montetoj, dum minutoj mortigis tiujn

kelkajn soldatojn, kiujn la pafaro indulgis.

Ŝejko Izmin reŝovis sian sabron en ties ingon.

— Alaho estas granda. Alia trupo da eŭropaj hundoj brulas nun en la fajro de geheno.

— Ŝejko! — elpaŝis Pittman el la batalantoj. — Vi mesaĝis, ke vi helpos min iri al la norda, granda fervojo por dudek kvin fusiloj. Tridek fusiloj kuŝas antaŭ vi en la sablo kaj multaj utilaj objektoj, kiujn havas la eŭropanoj.

La ŝejko rigardis lin dum sekundo kun kuntiritaj okuloj.

Ĝi estis danĝera momento. Pittman sciis tion bone. La vorto de beduena rabistestro ne estas sankta skribo.

— Ŝejko — li aldonis trankvile, — la soldatoj ekscios, ke mi liberiĝis, kaj tiam ĉiu fuĝinta legiano helpos vin denove, ĉar ili fidos vian vorton.

La ŝejko komprenis lin. Malgraŭ tio, ke li ne konis la vorton „propaganda”, tamen li estis klarvida pri la graveco de la informoj, flugantaj de buŝo al buŝo.

— Estu tiel, kiel mi diris, nekredanto. Miaj homoj akompanos vin, kaj vi ricevos trinkakvon, nutraĵon, kiom vi bezonas.

Post unu horo ok araboj kun Pittman ekvojis sur kameloj al nordo.

La skoto sciis bone, ke per tiu helpo ankoraŭ ne estas finita lia fuĝo. Pasis nur la danĝero de la momenta pereo.

— Kiu estas la plej unua oazo apud la fervojo? — li demandis la kameliston, rajdantan apud li.

— Okbur.

— Ĉu ĝi estas malproksime de tie ĉi?

— Du taga rajdado sur tiuj lacaj kameloj, se ni ne faros longan ripozon.

— Ni abolute ne faros! Eĉ mallongan ne! Antaŭen!

— Vi estas blankulo, sed la fortikaĵo apartenas al bedueno, sinjoro. Mi miras vin pro tio.

Vespere ili tamen ripozis unu horon. Poste tutan tagon ili fortosteĉe galopis, kaj sekvan tagon, tre malproksime, kvazaŭ forĵetita vesto kuŝus en la polvo: malhela makulo estis videbla en la dezerto.

— Tie estas Okbur.

— Iu el vi donu al mi vian burnuson, mi pensas, ke la suno bruligis min sufiĉe bruna, ke oni kredu min indiĝeno.

— Inter la berberoj de la montaro estas multaj miksdevenaj, ili ne estas plu brunaj ol vi… Jen estas la burnuso, sinjoro.

— Iu el vi iru en la oazon.

— Bone, sinjoro. Mi eniros tien. Dume ekbivaku ĉi tie.

La malhela, tropika ĉielo brilis en pompa stelornamo super la dezerto, kaj la indiĝenoj bakis ion sur fajraj ŝtonoj. Ankaŭ Pittman manĝis ion, poste ili ekkuŝis, envolvante sin per kovriloj. Tio estas certa antaŭ Pittman, ke ĉiu radiostacio jam menciis lin. Sed kie ne estas garnizono, tie li ne devas timi. Li mem venkos araban ĝendarmon.

Ĉirkaŭ noktomeze fariĝis frosta malvarmo, kiam la malpeza povo reradiis ĉiun kalorion da sorbita varmo… Aŭrore blanka prujno kovris la dezerton, kvazaŭ neĝo estus falinta. La suno jam leviĝis, kiam la sendito revenis.

— Nu?

— Nur du arabaj ĝendarmoj estas en la oazo. Vi mem povos venki ilin okaze de problemo.

— Ĉu la fervojo?

— Ĉe la malgranda stacidomo estas eŭropana gardisto. Li estas ebria ĉiam. Mi diris al la araba tribestro, ke vi estas amiko de ŝejko Izmin. Vi povas kalkuli ilin. Ili malamas la eŭropanojn, kaj la strangola, granda mano de la legio ankoraŭ ne atingis ĝis ĉi tie per ĉiu forto… Ili helpos vin…

— Dankon.

La unuaj radioj de la suno apenaŭ ekscintilis sur la degelanta prujno, kiam Pittman atingis la ruĝefarbitan palmotrunkon, sur kiu pendis tabulo:

OAZO OKBUR

200 kilometroj

Ĉio estas silenta en la proksimo de la gardistodometo. Kelkaj kaproj paŝtiĝis inter la reloj. Pittman malfermis la pordon. Trampa homo sidis ĉe la tablo. Lia vizaĝo similis al tiuj ŝrumpintaj homaj kapoj el Arizono, kiujn la sud-amerikaj indianoj preparas tiel admirinde lerte el plenkreskula kapo pugno-granda, ke la trajtoj tamen restas rekoneblaj.

— Bonan matenon — salutis la fuĝinto.

— Ni lasu tion — respondis la mumio-kapa, raŭka fervojisto. — Kion vi volas?

— Mi estas gvidanto de karavano. La trupo ekiris plu al Timbuktu, kaj mi deziras reveni denove al Marrakesch.

— Vi estas sufiĉe freneza… Kial vi ne iris al Timbuktu? Kie en la infero estas mi abrando.

Li trovis ĝin post mallonga serĉado.

— Kiam ekveturos la trajno, — demandis Pittman kaj komencis perdi sian paciencon.

La fervojisto metis duonon da fiŝo en sian buŝon, ke lia ŝvelis lia vizaĝo, kaj dum li manĝis, li nur levadis sian ŝultron.

— Homo! Ĉu vi ne scias, kiam ekveturos la trajno?

— Mi scias nur tion, kiam ĝi alvenos.

— Kiam do ĝi alvenos?!

— Dependas de tio…

— Kiam ĝi alvenis lastfoje?

— Nu… Tio alvenis hodiaŭ matene, sed ĝi jam pluiris.

— Kaj kiam alvenos la plej baldaŭa?

— Post du-tri semajnoj… Dependas de tio. Bonvolu sidiĝi.

Pittman staris malesperiĝinte.

— Ĉu vi estas fervojisto?

— Jes. Sed mi vizitis ankaŭ konservatorion. Mia onklo volis, ke mi fariĝu ĥorestro.

— Stultaĵo!

— Ĝi ne estas stultaĵo, nur mankas el mi la emo al tio. Tiel mi fariĝis fervojisto…

Li estas idioto — pensis la skoto.

La ŝrumpakapa fervojisto trinkis brandon post la manĝo de la haringo, kaj liaj ruĝaj okulkavoj estis tiaj, kvazaŭ li konstante plorus.

— Ĉu ekzistas nenia trafiko al nordo de tie ĉi? Ĉu nur la fervojo?

— Kaj la birdo ekzemple… He, ne ĵetadu ĉi tie… Vidu la mondo, kia afero!

— Respondu normale. Ĝis ne estis fervojo ĉi tie, tamen oni trafikis. De kiam ekveturas trajno de tie ĉi?

— Mi direktas la trafikon ekde du jaroj. De tiam oni veturas nur per trajno.

— Kaj kio estis anticipe?

— Mi estis fagotisto en salon-orkestro… Sed mi perdis mian precizan blov-kapablon pro la trinkaĵo.

— Parolu pli klare, ĉar vi pentos tion!

— Sinjoro, se ĝi ne estas klara parolo, kion vi diros post unu horo? Nun estas la sepa kaj dekkvin minutoj. Mi estos tute ebria je la oka kaj dudek minutoj, kaj mi respondos ĉiun demandon kantante popolkantojn.

— Ĉu vi scias ĝin tiel precize?

— La precizeco estas la unua ĉe la fervojo. Je la sepa kaj tridek minutoj ekiros plena botelo, kiu havas konekson al la palmovino, alveninta je la oka kaj dudek minutoj. Je la naŭa horo alvenos person’.

— Kia persono?

— Araba personino.

— Ŝi portos branĉtrakan drink-miksaĵon el duspeca brando. Je la naŭa kaj kvardek minutoj mi furiozas. Tial estas strange, ke vi ne opinias min normala en tiu ĉi trankvila periodo. Nun mi ankoraŭ ekkonas ĉiun.

La ŝrumpakapa homo parolis tiel aparie, kun tiel senesprima, malklara rigardo, kaj kun tiel tipaj, larvo-similaj trajtoj de akuta alkohola trema deliro, ke ĉiu plua eksperimentado ŝajnis senespera.

— Ĉu mi nun… atendu du semajnojn ĉi tie?

— Mi malkonsilus tion. Mi havas revolveron ĉe mi, kaj kiam mi furiozas, tiam mi kutimas pafadi. Sed vi povas dormi en la deponejo, kie troviĝas ĉiuspecaj vojkonstruaj objektoj. Vi povos dormi bone sur la granda lignokesto.

— Dankon.

— Nur atentu, kiam vi cigaredos, ĉar dinamito estas en ĝi. Sed la alia loĝanto klarigos ĉion ĉi.

— Kia loĝanto?

— Oficiro kaj lia servisto.

Pittman komencis senti sin malbone. Li palpebrumis al la pordo de la deponejo kaj retroiris.

— Ĉu li estas… ĉi interne?

— Jes. Li dormas. Ili konstruas grandan stacion ĉe Kongo. Li organizas tion. Mi petis, ke li helpu dungi min kiel staciestro. Kiel bonege estus tie, se mi povas drinki tiom en tiu ĉi malgranda stacio. Sed li ne volas dungi min. Li diras, ke eĉ sen tio okazas tiom da trompoj, kvankam laŭ mi ne povas okazi sufiĉe da trompoj dum fervojkonstruo ĉe Kongo.

Li rigardis sur la horloĝon, ĉar nun estis la sepa horo kaj tridek minutoj, li trinkis la duonbotelon da brando.

— Nun iru, ĉar baldaŭ mi kantos — li avertis la gaston bonintence.

— Vi pravas… Nu, ĝis la revido, kara… kiel vi nomiĝas?

— Vasiliĉ. Fedor Emanuel Vasiliĉ, laŭ patrina branĉo mi havas parencecon pri la bulgara familio Gunĉeff.

— Kio estis la bulgara familio Gunĉeff?

— Cepo-komercistoj. En la vilaĝeto Saleguĉ apud Varna.

Pittman ekiris, sed voĉo eksonis malantaŭ li:

— Legitimu vin!

En la pordo de la deponejo staris ĉefleŭtenanto, lia servisto apud li. Ili ambaŭ tenis revolveron en la mano.

Pittman per unu salto estis ĉe la pordo. Pafo tondris.

— Sekvu lin! Li estas tiu!

La anglo laŭte kriante falis el la dometo. Li mortis aŭ li estis vundita. La servisto rapide postiris lin.

— Kion vi volas de tiu pia arabo? — demandis Fedor Emanuel Vasiliĉ konsternite (kiu laŭ patrina branĉo havis parancecon pri la familio Guncseff).

— Vi estas stultulo! Li estas tia arabo, kiel mi!

— Ĉu vi estas arabo? Pardonon, sed mi sicas tiel, ke indiĝeno ne povas esti oficiro en la legio.

— Nek mi estas arabo, kaj nek li estas arabo!.. Ĉu ne vi ricevis la telegramon, en kiu oni sciigas, ke la hordoj de ŝejko Izmen masakris trupon da legianoj?

— Ah! Kaj li estas la ŝejko!

— Li estas legiano!

— Kaj oni masakris lin…!

— Idioto!

— Mi vidis, sed vi ne devas alpafi iun pro tiaĵo.

— Li vendis siajn kunulojn al la ŝejko por ke li povu fuĝi. Li nomiĝas Pittman, senranga soldato n-ro sepdek unu. Ĉar mi vetas per mia kapo, ke li estas tiu…

La servisto revenis. Li rigardadis dokumentujon kaj kelkajn paperojn.

— Vi povas telegrami, sinjoro ĉefleŭtenanto, ke ni vundis kaj kaptis la serĉatan Pittman-on dum fuĝo. Jen estas liaj dokumentoj…

— Kiu estus pensinta — murmuris Vasiliĉ — ke tiu simpla homo… Pittman, estas la ŝejko… — Kaj li trinkis multe el la drinkaĵo, ĉar tiu botelo havis gravan malfuiĝon pro la okazaĵoj, kaj la precizeco estas la unua ĉe la fervojo.

*

Pasis kvin jaroj post la rakontitaj eventoj, kaj koncerne la daŭrigon, jam estas je nia dispono la rezulto de la verkista agado de legiano John Fowler, kiun liaj multenombraj amikoj kaj tre malmultaj estimantoj konas nur laŭ la nomo Ŝinketo, kiam oni babilas pri verkistoj, kaj rilate la temon, oni transiras al vangofrapoj, li soldatservis en la legio kvin jarojn post la menciitaj aferoj, kaj li jam verkis sian duan libron. Mi transdonas la parolon al li, ĉar la historio plibone konvenas al lia verkista karaktero. Kiuj malalte taksas la aŭtoron, mi diras al tiuj, ke laŭ bonfamaj artkritikistoj, ke oni mencios John Fowler-on eĉ post jardekoj. Precipe tiuj, kiujn li ekbatis pro iu aŭ alia kaŭzo.