"Hiszpańscy żebracy" - читать интересную книгу автора (Kress Nancy)

5

UWIELBIAŁA TO MIEJSCE.

Już przy pierwszym rzucie oka na Massachusetts Hall, starszy o pół wieku od samych Stanów Zjednoczonych, Leisha odczuła coś, czego brakowało jej w Chicago: dostojeństwo wieku i tradycji. Z nabożną czcią dotykała cegieł Biblioteki Widenera i szklanych gablotek W Muzeum Peabodiego. Dotąd nie była szczególnie podatna na działanie teatru albo mitu: cierpienia Julii wydały jej się sztuczne, a męki Williego Lomana raczej bezsensowne. Przemawiał do niej tylko król Artur, walczący o lepszy porządek społeczny. Ale teraz, kiedy przechadzała się pośród ogromnych, płonących jesiennymi barwami drzew, dojrzała na mgnienie oka błysk tej siły, która kumulowała się w wysiłku wielu pokoleń, w fortunach pozostawionych tym, którzy będą z nich korzystać, by rozwijać się i kształcić, a których osiągnięć darczyńcy nigdy nie mieli oglądać, w zbiorowym wysiłku ciągnącym się przez całe wieki i kształtującym czasy, które miały dopiero nadejść. Zatrzymywała się i przez liście patrzyła w niebo, a potem na solidne — w myśl swego przeznaczenia — budynki. W takich chwilach myślała o Camdenie, który siłą woli nagiął Zarząd Instytutu, żeby stworzyć ją taką, jaką chciał ją mieć.

Wystarczył zaledwie miesiąc, a wywietrzały jej z głowy wszystkie górnolotne rozmyślania.

Program studiów był nieprawdopodobnie przeładowany, nawet jak dla niej. W szkole Sauleya zachęcano ją do samodzielnych badań i według własnego tempa. Harvard wiedział doskonale, czego od niej oczekuje, i to on dyktował tempo. Przez ostatnie dwadzieścia lat, pod przewodnictwem mężczyzny, który w młodości z najwyższym niesmakiem obserwował rosnącą dominację Japonii, Harvard stał się dość kontrowersyjnym liderem powrotu do rygorystycznego studiowania faktów, teorii i ich zastosowań, stawiał na zdolność rozwiązywania problemów i efektywność intelektualną. Szkoła przyjmowała jednego na dwustu kandydatów, którzy zjeżdżali się tu z całego świata. Nawet córka brytyjskiego premiera została odesłana do domu, kiedy nie zaliczyła pierwszego roku.

Leisha zajmowała jednoosobowy pokój w nowym akademiku. Zrezygnowała z wynajmowania mieszkania, ponieważ tyle lat spędziła w izolacji i odczuwała teraz głód nowych znajomości. Pokój musiał być jednak jednoosobowy, żeby nikomu nie przeszkadzała, kiedy będzie pracować w nocy. Drugiego dnia pobytu jakiś chłopak z tego samego piętra wszedł od niechcenia do jej pokoju i przysiadł na krawędzi biurka.

— To ty jesteś Leisha Camden?

— Tak.

— Masz szesnaście lat?

— Prawie siedemnaście.

— I, jak mniemam, zamierzasz bez najmniejszego wysiłku wszystkich tu prześcignąć.

Uśmiech Leishy rozpłynął się bez śladu. Chłopak gapił się na nią spod nastroszonych brwi. Uśmiechał się, lecz spojrzenie miał ostre jak brzytwa. Od Richarda, Tony’ego i reszty Leisha nauczyła się już, jak rozpoznawać złość skrytą pod maską pogardy.

— Rzeczywiście — potwierdziła. — Taki właśnie mam zamiar.

— Taka jesteś pewna? Z tą fryzurką małej dziewczynki i zmutowanym móżdżkiem ślicznotki?

— Dajże jej spokój, Hannaway — wtrącił się czyjś głos. Wysoki, jasnowłosy chłopiec, tak chudy, że jego żebra przeświecały przez skórę i wyglądały jak brązowe zmarszczki na piasku, stał w progu w samych dżinsach i boso, wycierając ręcznikiem mokre włosy. — Nigdy ci się nie znudzi robić z siebie kompletnego dupka?

— A tobie? — odciął się Hannaway. Podniósł się ciężko z biurka i ruszył w kierunku drzwi. Blondynek odsunął się na bok, natomiast Leisha zastąpiła mu drogę.

— Będę sobie radzić lepiej od ciebie — powiedziała spokojnie — ponieważ mam wiele zalet, których brak tobie. Nie wyłączając bezsenności. Ale kiedy cię już prześcignę, chętnie pomogę ci w nauce, żebyś i ty mógł zdać egzaminy.

Blondynek, który wycierał teraz uszy, roześmiał się głośno. Hannaway stał nieruchomo, a w jego oczach pojawiło się coś takiego, że Leisha wolała się cofnąć. Tamten przepchnął się obok niej i wypadł jak burza na korytarz.

— Całkiem nieźle, Camden — pochwalił blondynek. — Należało mu się.

— Ale ja mówiłam poważnie — odrzekła Leisha. — Pomogę mu w nauce.

— Coś podobnego! — Blondynek opuścił ręcznik i wlepił w nią oczy. — Mówiłaś poważnie!?

— Oczywiście. Dlaczego nikt mi nigdy nie wierzy?

— No cóż — powiedział chłopak — ja ci wierzę. Możesz pomóc mnie, jeśli będę miał problemy. — Nagle uśmiechnął się. — Ale raczej nie będę miał problemów.

— Dlaczego?

— Bo nie jestem wcale gorszy od ciebie, Leisho Camden. Dziewczyna przyjrzała mu się uważnie.

— Nie jesteś jednym z nas. Nie jesteś Bezsennym.

— Wcale nie muszę. Wiem, co potrafię. Istnieć, pracować, tworzyć, sprzedawać.

— Jesteś jagaistą! — wykrzyknęła zachwycona.

— Oczywiście — wyciągnął ku niej dłoń. — Stewart Sutter. Co byś powiedziała na fishburgera na dziedzińcu?

— Znakomicie.

Wyszli razem, rozmawiając z ożywieniem. Kiedy ludzie gapili się na nią, starała się tego nie zauważać. Przecież była w Harvardzie. Liczyła się tylko nauka i ludzie tacy jak Stewart, który akceptował ją i przyjmował wyzwanie.

Przynajmniej wtedy, kiedy nie spał.

Studia pochłonęły ją całkowicie. Roger Camden przyjechał raz w odwiedziny. Poszli razem na spacer po miasteczku akademickim. Słuchał wszystkiego, uśmiechał się. Czuł się tu lepiej niż Leisha mogłaby się spodziewać: znał ojca Stewarta Suttera, dziadka Kate Addams. Rozmawiali o Harvardzie, o interesach, znów o Harvardzie, o Instytucie Ekonomicznym Kenzo Yagai i jeszcze raz o Harvardzie. Spytała raz o Alice, ale Camden odparł, że nic o niej nie wie, bo wyprowadziła się i nie chce go widzieć. Wypłacał jej pensję za pośrednictwem adwokata. Kiedy to mówił, jego twarz pozostawała jak zwykle pogodna.

Na bal otrzęsinowy poszła ze Stewartem, który także studiował podstawy prawa, ale był dwa lata wyżej. Na weekend poleciała concordem do Paryża, razem z Kate Addams i dwoma innymi koleżankami. Pokłóciła się ze Stewartem o to, czy metaforę z nadprzewodnictwem da się zastosować do jagaizmu. Kłótnia była głupia i oboje dobrze o tym wiedzieli, ale dzięki niej zostali kochankami. Po niezdarnym Richardzie Stewart wydał się Leishy zręczny i doświadczony. Uśmiechał się leciutko, kiedy uczył ją, w jaki sposób ma osiągnąć orgazm sama albo razem z nim. Leisha była oszołomiona.

— To takie radosne — powiedziała, a Stewart spojrzał na nią z czułością, która nie wiedzieć dlaczego kryła w sobie nutkę niepokoju.

Po pierwszym semestrze miała najlepsze oceny. Żeby to uczcić, poszła ze Stewartem na piwo. Kiedy wrócili, zastali pokój Leishy całkowicie zdemolowany. Ktoś rozbił komputer, zniszczył bank danych, wydruki i książki tliły się jeszcze w koszu na śmieci, ubrania podarto w strzępy, biurko i sekretarzyk porąbano na kawałki. Jedyną rzeczą, jaka pozostała nietknięta, było łóżko.

— To nie mogło przecież odbywać się w ciszy — odezwał się Stewart. — Każdy na tym piętrze — do diabła, nawet piętro niżej — musiał o tym wiedzieć. Ktoś na pewno powie coś policji.

Leisha siedziała oszołomiona na skraju łóżka i przyglądała się resztkom otrzęsinowej togi. Następnego dnia Dave Hannaway posłał jej przeciągły uśmiech.

Nikt nic nie powiedział.

Camden znów przyleciał. Tym razem gnał go gniew, nie radość. Wynajął córce dobrze zabezpieczone mieszkanie w Cambridge i zatrudnił ochroniarza o imieniu Toshio. Kiedy wyjechał, Leisha zwolniła ochroniarza, ale mieszkanie zatrzymała. Dawało jej i Stewartowi więcej swobody. W nieskończoność dyskutowali o sytuacji Bezsennych. I właśnie Leisha dowodziła, że to, co jej się przytrafiło, jest tylko wybrykiem, rodzajem aberracji, wynikiem zwykłej niedojrzałości.

— Zawsze istnieli ludzie przepełnieni nienawiścią, Stewarcie. Nienawidzą Żydów, nienawidzą czarnych, nienawidzą imigrantów, nienawidzą też jagaistów, którzy mają więcej inicjatywy i godności. Ja stanowię po prostu kolejny obiekt nienawiści. To nic nowego, nic szczególnie godnego uwagi. Wcale nie świadczy o jakichś realnych początkach podziału na Bezsennych i Śpiących.

Stewart wstał i sięgnął po stojące na nocnej szafce kanapki.

— Czyżby? Leisho, przecież istnieje tutaj wyraźna różnica. Jesteście lepiej przystosowani — biorąc pod uwagę względy ewolucyjne — nie tylko, by przeżyć, ale także, by zdominować resztę. Te wszystkie obiekty nienawiści, które tu wymieniasz — z wyjątkiem jagaistów — w życiu społecznym niewiele miały do powiedzenia. Zajmowały najniższe pozycje. Z drugiej strony wy. Na przykład cała trójka Bezsennych na Wydziale Prawa w Harvardzie pracuje w „Przeglądzie Prawnym”. Cała trójka. Kevin Baker, najstarszy z was, zdążył już założyć świetnie prosperującą firmę komputerową i zarabia pieniądze, duże pieniądze. Każdy Bezsenny zbiera najlepsze oceny, żaden nie miewa problemów z psychiką ani nawet ze zdrowiem. Przy tym większość z was nie skończyła nawet osiemnastu lat. Jak myślisz, ile wzbudzicie nienawiści, kiedy opanujecie świat finansów i polityki, zajmiecie wszystkie uprzywilejowane stołki?

— Podaj kanapkę — powiedziała Leisha. — A oto garść dowodów na to, że się mylisz. Po pierwsze — ty sam. Kenzo Yagai. Kate Addams. Profesor Lane. Mój ojciec. Każdy Śpiący, który chce żyć w świecie uczciwej wymiany, wzajemnie korzystnych kontraktów. A to już jest większość — w każdym razie większość z tych, których warto brać pod uwagę. Wierzysz przecież, że współzawodnictwo pomiędzy najbardziej uzdolnionymi prowadzi do wymiany, która wszystkim przynosi korzyść. Nie podlega kwestii, że Bezsenni przynoszą społeczeństwu korzyści. I to w wielu dziedzinach. Świadomość musi zwyciężyć obawę. Jesteśmy dla was cenni. Wiesz o tym doskonale.

Stewart strzepnął okruchy z pościeli.

— Tak, wiem. Wszyscy jagaiści to wiedzą.

— Jagaiści przewodzą w świecie biznesu, finansów i nauki. Albo będą przewodzić. W świecie merytokracji tak właśnie powinno być. Nie dostrzegasz znaczenia większości, Stew. Etyka nie kończy się na tych, co biegną w pierwszym szeregu.

— Mam nadzieję, że się nie mylisz — powiedział Stewart — bo, jak wiesz, jestem w tobie zakochany. Leisha odłożyła kanapkę.

— Radość — wymruczał z twarzą wtuloną w piersi. — Jesteś radością.

Kiedy Leisha przyjechała do domu na Święto Dziękczynienia, powiedziała Richardowi o Stewarcie. Słuchał z zaciśniętymi ustami.

— On jest Śpiącym.

— On jest człowiekiem — odparła z naciskiem Leisha. — Dobrym, inteligentnym i dynamicznym człowiekiem.

— Wiesz, co zrobili ci twoi dobrzy, inteligentni i dynamiczni Śpiący? Zabronili Jeanine udziału w olimpiadzie. „Genetyczna alteracja, analogiczna do steroidowego dopingu, pozwoliła jej uzyskać niesportową przewagę”. Chris Deveraux opuścił Stanford. Rozbili mu laboratorium, zniszczyli wyniki dwuletnich badań nad białkami kodującymi ślad pamięciowy. Firma komputerowa Kevina walczy z obrzydliwą kampanią — rzecz jasna, nielegalną — w której opowiada się o tym, jak to „nasze dzieci używają programów stworzonych przez nieludzkie umysły”. Zepsucie, niewolnictwo umysłowe, sataniczne wpływy i inne tego rodzaju sztuczki z ery polowań na czarownice. Obudź się wreszcie, Leisho!

Jego słowa jakby zawisły na chwilę w powietrzu. Czas wlókł się w nieskończoność. Richard stał lekko pochylony do przodu, mocno zaciskając zęby. Na koniec zapytał bardzo cicho:

— Kochasz go?

— Tak — odrzekła Leisha. — Przykro mi.

— Wybór należy do ciebie — odparł chłodno Richard. — Co robisz, kiedy on śpi? Przyglądasz się?

— Mówisz tak, jakby to było jakieś zboczenie!

Richard nie odpowiedział. Leisha wzięła głęboki oddech i zaczęła mówić szybko, ale spokojnie, z kontrolowanym pośpiechem:

— Kiedy Stewart śpi, ja pracuję. Tak samo jak ty. Richardzie, nie rób tego. Przecież nie chciałam cię zranić. Nie chcę tracić kontaktu z grupą. Wierzę, że Śpiący i my to jedna rasa — chcesz mnie za to ukarać? Chcesz dołożyć własną cząstkę do nienawiści? Chcesz mi wmówić, że nie mogę należeć do szerszego świata uczciwych i wartościowych ludzi, nieważne, śpiących czy nie? Chcesz mi wmówić, że ludzkość dzieli się według cech genetycznych, a nie ze względu na wartość duchową i ekonomiczną? Chcesz wymusić na mnie sztuczny wybór: albo my, albo oni?

Richard wziął do ręki bransoletkę. Leisha poznała — to był prezent od niej. Odezwał się cicho:

— Nie, to nie jest sprawa wyboru. — Przez chwilę bawił się złotymi ogniwami, potem znów spojrzał na nią. — Jeszcze nie teraz.

Kiedy w czasie wiosennej przerwy przyjechała do domu, ojciec poruszał się już z wyraźnym trudem. Zażywał lekarstwa na nadciśnienie i na serce. On i Susan, wyznał Leishy, rozwodzą się.

— Zmieniła się, Leisho. Sama widziałaś. Przedtem była niezależna, twórcza i szczęśliwa, a po kilku latach nagle zerwała ze wszystkim i stała się zwykłą jędzą. — Potrząsnął głową w szczerym zdziwieniu. — Sama widziałaś, co się działo.

Leisha widziała. Naszło ją wspomnienie: Susan, która bawi się z nią i z Alice w gry, które w rzeczywistości były testami kontrolującymi pracę i rozwój mózgu. Warkocze Susan tańczyły wokół jej roziskrzonych oczu. Alice kochała wtedy Susan, tak samo jak Leisha.

— Tatusiu, chcę dostać adres Alice.

— Mówiłem ci już w Harvardzie, że go nie mam — odparł Camden. Poprawił się w fotelu niecierpliwym gestem kogoś, kto się nie spodziewał, że kiedyś wyczerpią się siły jego organizmu. W styczniu Kenzo Yagai zmarł na raka trzustki. Camden bardzo się tym przejął. — Wypłacam jej pensję za pośrednictwem adwokata, tak jak sobie życzyła.

— W takim razie proszę o adres adwokata.

Adwokat, przygaszony mężczyzna o nazwisku John Jaworski, także nie chciał zdradzić, gdzie jest Alice.

— Ona nie życzy sobie, żeby ją odnaleziono, panno Camden. Chciała zerwać wszystkie więzy.

— Nie ze mną — odparła Leisha.

— Ależ tak — odrzekł Jaworski i w jego oczach zabłysło to samo, co widziała kiedyś na twarzy Dave’a Hannawaya.

Zanim wróciła do Bostonu, poleciała do Austin, tracąc jeden dzień zajęć. Kevin Baker przyjął ją natychmiast, odwołując spotkanie z przedstawicielami IBM. Powiedziała mu, czego jej trzeba, a on zlecił to swoim najlepszym specjalistom, nie wtajemniczając ich w szczegóły sprawy. W ciągu dwóch godzin miała w ręku adres Alice, wykradziony z komputerowych kartotek Jaworskiego. Po raz pierwszy zwróciła się o pomoc do któregoś z Bezsennych i otrzymała ją natychmiast. Nie zażądano nic w zamian.

Alice mieszkała w Pensylwanii. Tydzień później Leisha wynajęła helikopter z pilotem — sama na razie potrafiła prowadzić tylko pojazdy naziemne — i poleciała do High Ridge, gdzieś w Appalachach.

High Ridge było osiedlem oddalonym o dwadzieścia pięć mil od najbliższego szpitala. Alice mieszkała z Edem, milczącym cieślą o dwadzieścia lat starszym od niej, w małej chatce na skraju lasu. W chatce była bieżąca woda i elektryczność, ale nie było sieci z wiadomościami. Ziemia oświetlona pierwszymi promieniami słońca wyglądała surowo i niegościnnie, pocięta lodowymi strumyczkami. Wyglądało na to, że Alice i Ed niczym się nie zajmują. Alice była w ósmym miesiącu ciąży.

— Wcale cię tu nie chciałam — powiedziała Leishy. — Po co przyjechałaś?

— Bo jesteś moją siostrą.

— Mój Boże, spójrz tylko na siebie. Czy tak właśnie ubierają się na Harvardzie? W takie buciory? Od kiedy to zrobiłaś się modna? Zawsze była z ciebie taka intelektualistka, nie zależało ci na strojach.

— O co w tym wszystkim chodzi, Alice? Dlaczego tutaj? Co ty wyprawiasz?

— Żyję — odparła Alice. — Z dala od kochanego tatuśka, z dala od Chicago, z dala od pijanej Susan. Wiedziałaś, że pije? Tak samo jak mama. To on tak niszczy ludzi. Ale ze mną mu się nie uda. Wyrwałam się. Ciekawe, czy ty też kiedyś zdołasz?

— Wyrwałaś się? W takie miejsce?

— Jestem szczęśliwa — odparła ze złością Alice. — Czy nie o to właśnie chodzi? Czy to nie jest właśnie cel twojego wspaniałego Kenzo Yagai: szczęście poprzez indywidualny wysiłek?

Leisha miała ochotę powiedzieć, że nie dostrzega, aby Alice zdobyła się na jakiś szczególny wysiłek. Ale nie powiedziała. Przez podwórze przebiegł kurczak. Za domem, wśród pięter sinej mgły, wznosiły się Appalachy. Leisha zastanawiała się, jak to miejsce wygląda zimą, całkowicie odcięte od świata, w którym ludzie dążą do jakichś celów, uczą się, zmieniają.

— Cieszę się, że jesteś szczęśliwa, Alice.

— Naprawdę?

— Tak.

— W takim razie ja też się cieszę — rzuciła Alice niemal wyzywająco. W następnej chwili nieoczekiwanie uścisnęła Leishę, a wielki, twardy wzgórek jej brzucha znalazł się nagle między nimi. Włosy Alice miały słodkawy zapach, jak świeżo skoszona trawa na słońcu.

— Przyjadę jeszcze do ciebie.

— Nie przyjeżdżaj.