"Selected Orations" - читать интересную книгу автора (Cicero Marcus Tullius)

volneras, eorum aspectum praesentiamque vitare? Si te parentes timerent
atque odissent tui neque eos ulla ratione placare posses, ut opinor, ab
eorum oculis aliquo concederes. Nunc te patria, quae communis est parens
omnium nostrum, odit ac metuit et iam diu nihil te iudicat nisi de
parricidio suo cogitare; huius tu neque auctoritatem verebere nec iudicium
sequere nec vim pertimesces? Quae tecum, Catilina, sic agit et quodam
modo tacita loquitur: `Nullum iam aliquot annis facinus exstitit nisi per
te, nullum flagitium sine te; tibi uni multorum civium neces, tibi vexatio
direptioque sociorum inpunita fuit ac libera; tu non solum ad neglegendas
leges et quaestiones, verum etiam ad evertendas perfringendasque valuisti.
Superiora illa, quamquam ferenda non fuerunt, tamen, ut potui, tuli; nunc
vero me totam esse in metu propter unum te, quicquid increpuerit,
Catilinam timeri, nullum videri contra me consilium iniri posse, quod a
tuo scelere abhorreat, non est ferendum. Quam ob rem discede atque hunc
mihi timorem eripe; si est verus, ne opprimar, sin falsus, ut tandem
aliquando timere desinam.' Haec si tecum, ita ut dixi, patria loquatur,
nonne impetrare debeat, etiamsi vim adhibere non possit? Quid, quod tu te
ipse in custodiam dedisti, quod vitandae suspicionis causa ad M'. Lepidum
te habitare velle dixisti? A quo non receptus etiam ad me venire ausus es
atque, ut domi meae te adservarem, rogasti. Cum a me quoque id responsum
tulisses, me nullo modo posse isdem parietibus tuto esse tecum, qui magno
in periculo essem, quod isdem moenibus contineremur, ad Q. Metellum
praetorem venisti. A quo repudiatus ad sodalem tuum, virum optumum, M.
Metellum, demigrasti; quem tu videlicet et ad custodiendum diligentissimum
et ad suspicandum sagacissimum et ad vindicandum fortissimum fore putasti.
Sed quam longe videtur a carcere atque a vinculis abesse debere, qui se
ipse iam dignum custodia iudicarit! Quae cum ita sint, Catilina, dubitas,
si emori aequo animo non potes, abire in aliquas terras et vitam istam
multis suppliciis iustis debitisque ereptam fugae solitudinique mandare?

`Refer', inquis, `ad senatum'; id enim postulas et, si hic ordo [sibi]
placere decreverit te ire in exilium, optemperaturum te esse dicis. Non
referam, id quod abhorret a meis moribus, et tamen faciam, ut intellegas,
quid hi de te sentiant. Egredere ex urbe, Catilina, libera rem publicam
metu, in exilium, si hanc vocem exspectas, proficiscere. Quid est,
Catilina? ecquid attendis, ecquid animadvertis horum silentium?
Patiuntur, tacent. Quid exspectas auctoritatem loquentium, quorum
voluntatem tacitorum perspicis? At si hoc idem huic adulescenti optimo,
P. Sestio, si fortissimo viro, M. Marcello, dixissem, iam mihi consuli hoc
ipso in templo iure optimo senatus vim et manus intulisset. De te autem,
Catilina, cum quiescunt, probant, cum patiuntur, decernunt, cum tacent,
clamant, neque hi solum, quorum tibi auctoritas est videlicet cara, vita
vilissima, sed etiam illi equites Romani, honestissimi atque optimi viri,
ceterique fortissimi cives, qui circumstant senatum, quorum tu et
frequentiam videre et studia perspicere et voces paulo ante exaudire
potuisti. Quorum ego vix abs te iam diu manus ac tela contineo, eosdem
facile adducam, ut te haec, quae vastare iam pridem studes, relinquentem
usque ad portas prosequantur.

Quamquam quid loquor? te ut ulla res frangat, tu ut umquam te