"La nebulozo de Andromedo" - читать интересную книгу автора (Efremov Ivan)

#264;apitro 2 Epsilono de la Tukano

Malla#365;ta vitra sonoro aperis sur la tablo en akompano de oran#285;aj kaj bluaj lumetoj. La#365; diafana vando eksparkis diverskoloraj briloj. Estro de la eksteraj stacioj de la Granda Ringo Dar Veter plu observadis lumon de la Spirala Vojo. #284;ia giganta arko #285;ibis en alto, strekante la#365; rando de maro malhel-flavan strion de sia spegula#309;o. Ne de#349;irante de #285;i la rigardon, Dar Veter etendis la manon kaj movis stangeton al M — la meditado ne fini#285;is. Hodia#365; en la vivo de tiu homo estis okazanta granda #349;an#285;o. Matene el la lo#285;a zono de la suda hemisfero venis lia posteulo Mven Mas, elektita de la Konsilio de Stelnavigado. La lastan elsendon por la Ringo ili faros kune, kaj poste… Jen tiu «poste» restis ankora#365; nedecidita. Dum ses jaroj li eltenadis la laboron, postulantan ekstreman stre#265;on, por kiu oni elektadas homojn de elstaraj kapabloj, distingi#285;antajn per bonega memoro kaj per vasteco, enciklopedieco de scioj. Kiam kun malbona#365;gura persisto komencis ripeti#285;i atakoj de indiferenteco al la laboro kaj al la vivo — de unu el la plej gravaj malsanoj de homo, — Evda Nal, la fama psikiatro, esploris lin. La elprovita malnova rimedo — muziko de malgajaj akordoj en #265;ambro de bluaj son#285;oj, penetrita per trankviligaj ondoj — ne helpis. Restis nur #349;an#285;i specon de agado kaj kuraci#285;i per fizika laboro tie, kie ankora#365; necesas #265;iutaga kaj #265;iuhora muskola stre#265;o. Lia kara amiko — historiistino Veda Kong hiera#365; proponis labori #265;e #349;i kiel elfosisto. En arkeologiaj elfosadoj ma#349;inoj ne povis fari #265;iujn laborojn — la fina etapo estis plenumata per homaj manoj. Volontuloj ne mankis, sed Veda promesis al li longan voja#285;on en regionon de antikvaj stepoj, en proksimeco kun la naturo.

Se Veda Kong scius!.. Tamen, #349;i scias #265;ion #285;isfine. Veda amas Erg Noor-on, la anon de la Konsilio de Stelnavigado, la estron de la tridek sepa stela ekspedicio. Erg Noor devis sciigi pri si el la planedo Zirda. Sed se estas neniu mesa#285;o, kaj #265;iuj kalkuloj de interstelaj flugoj estas ekstreme precizaj, ne ta#365;gas pensi pri konkero de amo de Veda! La vektoro de amikeco — jen #265;io la plej granda, kio ligas #349;in kun li. Sed tamen li veturos por labori #265;e #349;i!

Dar Veter movis la stangeton, premis butonon, kaj la #265;ambron priver#349;is hela lumo. Kristala fenestro konsistigis muron de la turnita al vasta#309;o ejo, levita super la tero kaj la maro. Per turno de alia stangeto Dar Veter klinis tiun muron al si, kaj la ejo malfermi#285;is al la stela #265;ielo, fortran#265;inte per metala kadro lumojn de vojoj, konstrua#309;oj kaj lumturojn de la mara bordo malsupre.

Ciferplato de galaksia horlo#285;o kun tri koncentraj ringoj de gradoj altiris la atenton de Dar Veter. Sendo de informo la#365; la Granda Ringo okazadis la#365; la galaksia tempo, je #265;iu centmilono de galaksia sekundo, a#365; unufoje dum ok tagoj, kvardek kvin fojojn dum jaro la#365; la tera tempokalkulo. Unu rotacio de la Galaksio konsistigis galaksian diurnon.

La vica kaj la lasta por li elsendo okazos je la na#365;a horo matene la#365; la tempo de la Tibeta observatorio — sekve, je la dua horo nokte #265;i tie, en la Mediteranea observatorio de la Konsilio. Restis iomete pli ol du horoj.

La aparato sur la tablo eksonoris kaj ekflagris denove. Malanta#365; la vando aperis homo en hela, silke brilanta vesto.

— Ni prepari#285;is al sendo kaj ricevo, — mallonge diris li, montrante neniujn signojn de respekto, kvankam en la rigardo ka#349;i#285;is admiro pri la estro.

Dar Veter silentis, silentis anka#365; la asistanto, starante en libera kaj fiera pozo.

— #264;u en la kuba halo? — finfine demandis Dar Veter kaj, ricevinte jesan respondon, demandis, kie estas Mven Mas.

— #264;e la aparato de matena fre#349;o. Akceptas agordon post la vojo. Krome, al mi #349;ajnas, li estas emociita…

— Mi sur lia loko same emocii#285;us, — penseme diris Dar Veter. — Tiel estis anta#365; ses jaroj…

La asistanto rozkolori#285;is pro penoj resti senpasia. Li kun junula pasio kompatis sian estron, probable konsciante, ke li mem iam pasos #285;ojojn kaj malfeli#265;ojn de granda laboro kaj grandega responso. La estro de la eksteraj stacioj per nenio esprimis siajn emociojn — oni opiniis maldeca#309;o montri ilin en lia a#285;o.

— Kiam Mven Mas aperos, tuj venigu lin al mi.

La asistanto foriris. Dar Veter aliris la angulon, kie la diafana vando estis nigrigita de la plafono #285;is la planko, kaj per lar#285;a gesto malfermis du klapojn, enkonstruitajn en panelojn el kolora ligno. Ekbrilis lumo, eliranta ie el profundo de ekrano, simila al spegulo.

La estro de la eksteraj stacioj helpe de aparta klemo #349;altis la vektoron de amikeco — rektan konekton, kiun oni aran#285;adis inter homoj, ligitaj per profunda amikeco, por komuniki#285;i inter si en ajna momento. Vektoro de amikeco konektadis kelkajn lokojn de konstanta #265;eesto de homo — lo#285;ejon, laborejon, #349;atatan ripozejon.

La ekrano eklumis, en #285;ia profundo montri#285;is konataj kombinoj de altaj paneloj kun sennombraj kolumnoj da koditaj indikoj de elektronikaj filmoj, anstata#365;intaj arkaikajn fotokopiojn de libroj. Kiam la homaro transiris al unueca alfabeto, filmado de e#265; malnovaj libroj i#285;is e#265; pli simpla kaj atingebla por a#365;tomataj ma#349;inoj. Bluaj, verdaj, ru#285;aj strioj estis signoj de centraj filmotekoj, kie oni estis konservantaj sciencajn esplorojn, jam delonge eldonatajn nur je dek ekzempleroj. Sufi#265;us klavi konvencian #265;enon da signoj, kaj la konservejo-filmoteko a#365;tomate sendus plenan tekston de libro-filmo. #284;uste tia ma#349;ino estis la persona biblioteko de Veda. Malla#365;ta klako — la bildo estingi#285;is kaj ree eklumis, montrinte alian #265;ambron, same malplenan. Kun dua klako la aparato transportis la bildon en halon kun malforte prilumitaj tabletoj-konzoloj. Sidanta #265;e la plej proksima tablo virino levis la kapon, kaj Dar Veter rekonis la karan mallar#285;an viza#285;on kun grandaj grizaj okuloj. Blankdenta rideto de la granda, kura#285;e konturita bu#349;o levis la vangojn per montetoj amba#365;flanke de la iomete levita nazo kun infanece rondigita pinto, kaj pro tio la viza#285;o i#285;is e#265; pli milda kaj afabla.

— Veda, restis du horoj. Necesas alivesti#285;i, kaj mi dezirus, ke vi venu en la observatorion pli frue.

La virino sur la ekrano levis la manojn al la densaj hel-cindraj haroj.

— Mi obeas, mia Veter, — malla#365;te ekridis #349;i, — mi iras hejmen.

La orelon de Dar Veter ne trompis gajeco de la tono.

— Kura#285;a Veda, trankvili#285;u. #264;iu, kiu elpa#349;as por la Granda Ringo, iam elpa#349;is unuafoje…

— Ne mal#349;paru vortojn por distri min, — obstine levis la kapon Veda Kong, — mi balda#365; venos.

La ekrano estingi#285;is. Dar Veter fermis la klapojn kaj turni#285;is por renkonti sian anstata#365;onton. Mven Mas eniris per lar#285;aj pa#349;oj. La trajtoj de la viza#285;o kaj malhele bruna koloro de la glata brilanta ha#365;to montris lian devenon de negraj prauloj. Blanka mantelo estis falanta per pezaj faldoj de sur la potencaj #349;ultroj. Mven Mas kunpremis amba#365; manplatojn de Dar Veter en siaj fortikaj maldikaj manoj. Amba#365; estroj de la eksteraj stacioj — la eksa kaj la estonta — estis tre altaj. Veter, kies genealogio devenis de la rusa popolo, #349;ajnis pli lar#285;a kaj masiva ol la pli svelta afrikano.

— Al mi #349;ajnas, hodia#365; devas okazi io grava, — komencis Mven Mas kun tiu fidema rekteco, kiu distingigis la homojn de la erao de la Granda Ringo.

Dar Veter kuntiris la #349;ultrojn.

— Grava#309;o okazos por #265;iuj tri. Mi fordonos mian laboron, vi #285;in prenos, kaj Veda Kong unuafoje parolos kun la Universo.

— #348;i estas tre bela? — duondemande, duonaserte respondis Mven Mas.

— Vi vidos. Tamen, en la hodia#365;a elsendo estas nenio speciala. Veda prelegos pri nia historio por la planedo KR3 664456+BS 3252.

Mven Mas faris en la menso mirinde rapidan kalkulon.

— La konstelacio Unukornulo, la stelo Ross 614, la planeda sistemo estas konata ekde nememoreblaj tempoj, sed ili per nenio montris sin. Mi #349;atas antikvajn nomojn kaj vortojn, — kun apena#365; rimarkebla noto de pardonpeto aldonis li.

Dar Veter pensis, ke la Konsilio scipovas elekti homojn. Kaj diris:

— Tiuokaze por vi estos bone kun Junio Ant — la estro de la elektronikaj memorma#349;inoj. Li nomas sin estro de memoraj lampoj. Temas ne pri lampo — primitiva antikva lumilo, sed pri unuaj elektronikaj aparatoj, mallertaj, en vitraj klo#349;oj, kun elpumpita aero, similajn al tiamaj elektraj lumiloj.

Mven Mas ekridis tiel sincere kaj malferme, ke Dar Veter eksentis, kiel kreskas lia simpatio al tiu homo.

— Memoraj lampoj! Niaj memoraj retoj estas koridoroj de plurkilometra longo, konsistantaj el miliardoj da elementoj-#265;eloj! Sed, — retenis li sin, — mi liberigas miajn sentojn, sed ne eksciis la necesan. Kiam ekparolis Ross 614?

— Anta#365; kvindek du jaroj. Ekde tiam ili ekposedis la lingvon de la Granda Ringo. #284;is ili estas nur kvar parsekoj. La prelegon de Veda ili ricevos post dek tri jaroj.

— Kaj poste?

— Post la prelego okazos ricevo. Tra niaj malnovaj amikoj ni ricevas iajn nova#309;ojn la#365; la Ringo.

— Tra la sesdek unu de la Cigno?

— Certe. A#365; iufoje tra la cent sep de la Serpentisto, uzante vian antikvan terminologion.

Eniris homo en sama ar#285;enteca vesto de la Konsilio de Stelnavigado, kiel la asistanto de Dar Veter. Nealta, vigla kaj #285;ibnaza, li estis altiranta al si per akra, atenta rigardo de la okuloj, malhelaj, kiel #265;erizoj. La enirinto frotis sian rondan glatan kapon.

— Mi estas Junio Ant, — nomis li sin per alta akra vo#265;o, evidente adresante al Mven Mas.

Tiu respekte salutis lin. Estroj de la memorma#349;inoj superas #265;iujn per klero. Ili decidas, kion el ricevitaj mesa#285;oj necesas eternigi en la memorma#349;inoj, kio estas direktenda al la #285;enerala informreto a#365; al palacoj de kreado.

— Jen ankora#365; unu el brevanoj, — grumblis Junio Ant, premante la manon de la nova konato.

— Kio estas? — ne komprenis Mven Mas.

— Mia elpensa#309;o. En Latino. Tiel mi nomis #265;iujn nelonge vivantojn — laborantojn de la eksteraj stacioj, pilotojn de la interstela floto, te#293;nikistojn de fabrikoj de stel#349;ipaj motoroj. Nu, kaj nin #265;iujn. Ni same vivas ne pli ol duonon de la normala vivda#365;ro. Kion ni povas fari, tamen anstata#365;e estas interese! Kie estas Veda?

— #348;i intencis veni pli frue… — komencis Dar Veter.

Liaj vortoj estis superitaj de alarmaj muzikaj akordoj, eksonintaj post sonora klako sur ciferplato de la horlo#285;o de la Galaksio.

— Tio estas averta signalo la#365; la tuta Tero. Al #265;iuj energistacioj, al #265;iuj fabrikoj, al la transportaj retoj kaj radistacioj. Post duonhoro oni #265;esigu liveron de energio kaj akumulu #285;in en kapacitaj kondensiloj sufi#265;e, por trabati la atmosferon per kanalo de direktita radio. La sendo prenos kvardek tri procentojn de la tera energio. La ricevo — nur por subteno de la kanalo — ok procentojn, — klarigis Dar Veter.

— #284;uste tiel mi imagis #265;ion #265;i, — kapjesis Mven Mas.

Subite lia koncentrita rigardo ekbrilis pro admiro. Dar Veter retrorigardis. Ne rimarkita de ili, #265;e lumanta diafana kolono staris Veda Kong. Por la elpa#349;o #349;i surmetis la plej belan el vestoj, pleje beligantan virinon kaj inventitan anta#365; jarmiloj, dum epoko de la Kreta kulturo.

Peza tubero de cindrokoloraj haroj, alte levitaj sur la nuko, ne #349;ar#285;is la fortikan sveltan kolon. La glata ha#365;to de la nudaj #349;ultroj facile briletis sub milda lumo de lampoj. La profunde malfermitan bruston subtenis korsa#309;o el blua #349;tofo. Lar#285;a kaj mallonga jupo, brodita per bluaj floroj la#365; ar#285;enta kampo, malkovris la nudajn sunbrunajn krurojn en #265;erizkoloraj #349;uetoj. Grandaj, intence krude enmuntitaj en oran #265;enon #265;erizkoloraj #349;tonoj — faantoj el Venuso — brulis sur la fajna ha#365;to samtone kun la brulantaj pro emocio vangoj kaj malgrandaj oreloj.

Mven Mas, unuafoje vidinta la scienciston-historiiston, estis pririgardanta #349;in kun senka#349;a admiro. Veda levis la maltrankvilajn okulojn al Dar Veter.

— Bone, — respondis li al la senvorta demando de sia bela amiko.

— Mi multfoje elpa#349;is, sed ne tiel, — ekparolis Veda Kong.

— La Konsilio sekvas la tradicion. Mesa#285;ojn por diversaj planedoj #265;iam legis belaj virinoj. Tio donas imagon pri sento de belo de la lo#285;antoj de nia mondo, #285;enerale parolas pri multo, — da#365;rigis Dar Veter.

— La konsilio ne eraris en la elekto! — ekkriis Mven Mas.

Veda sagace rigardis al la afrikano.

— #264;u vi estas sola? — malla#365;te demandis #349;i. Mven Mas jese balancis la kapon.

— #284;uste tial vi admiras… Vi deziris paroli kun mi, — turni#285;is #349;i al Dar Veter.

La amikoj eliris sur vastan ringan terason, kaj Veda kun #285;uo submetis la viza#285;on al fre#349;a mara vento.

La estro de la eksteraj stacioj rakontis pri siaj #349;anceli#285;oj en elekto de nova laboro; #265;u la tridek oka stela ekspedicio, #265;u antarktaj subakvaj minejoj, #265;u arkeologio.

— Ho ne, nur ne la stela! — ekkriis Veda, kaj Dar Veter eksentis sian sentaktecon. Absorbita de siaj emocioj, li neintence tu#349;is doloran punkton en la animo de Veda.

Al li helpis melodio de alarmaj akordoj, a#365;di#285;inta sur la balkono.

— Tempas, restas duonhoro #285;is la konekto al la Ringo! — Dar Veter singarde prenis Veda-n Kong je la mano. En akompano de la ceteraj ili mallevi#285;is la#365; movi#285;anta #349;tuparo en profundan subtera#309;on — kuban #265;ambron, #265;izitan en roko.

#264;i tie estis nenio, krom aparatoj, la senbrilaj paneloj de la nigraj muroj #349;ajnis veluraj. Ilin tratran#265;is klaraj linioj de kristalaj strioj. Oraj, verdaj, bluaj kaj oran#285;aj lumetoj estis malforte prilumantaj skalojn, signojn, ciferojn. Smeraldaj pintoj de montriloj tremis #265;e nigraj duonrondoj, kvaza#365; #265;iuj #265;i lar#285;aj muroj estis en stre#265;ita, tremetanta atendo.

Kelkaj foteloj, granda ebona tablo, parte en#349;ovita en grandegan, flagrantan per perla brilo duonsferan ekranon, #265;irka#365;itan per masiva ora kadro.

Dar Veter per gesto vokis al si Mven Mas-on, montrinte al la aliaj la altajn nigrajn fotelojn. Mven Mas alproksimi#285;is, pa#349;ante singarde, sur la piedpintoj, kiel iam pa#349;adis liaj prauloj en bruligitaj de suno savanoj, #349;telirante al grandegaj kaj ferocaj bestoj. Mven Mas retenis la spiron. El #265;i tie, el la neatingebla #349;tona kelo, tuj malfermi#285;os fenestro en senfinajn vasta#309;ojn de la kosmo, kaj la homoj kunligi#285;os per pensoj kaj scioj kun siaj fratoj en aliaj mondoj. La reprezentantoj de la tera homaro anta#365; la Universo nun estas ili, la kvin homoj. Sed ekde la morga#365;a tago li, Mven Mas, devos estri tiun #265;i ligon. Al li estos konfiditaj #265;iuj manipuliloj de grandega forto. Facila frosto kuris la#365; la dorso de la afrikano. Probable, li nur nun komprenis, kian #349;ar#285;on de responso li metis sur sin, doninte sian konsenton al la Konsilio. Kaj kiam li rigardis al Dar Veter, nehaste aganta per regfustoj, tiam en lia rigardo glitis esprimo, simila al la admiro, brilinta en la okuloj de la juna asistanto de Dar Veter.

A#365;di#285;is peza, minaca sonoro, kvaza#365; eksonis masiva kupro. Dar Veter rapide turni#285;is kaj movis longan stangon. La sonoro eksilentis, kaj Veda Kong ekvidis, ke mallar#285;a panelo sur la dekstra muro i#285;is prilumita je tuta alto de la #265;ambro. La muro kvaza#365; falis, malaperis en senlima foro. Malfermi#285;is fantoma konturo de piramida monta pinto, kronita per giganta #349;tona rondo. Sub tiu kolosa #265;apo el fandita #349;tono iuloke videblis makuloj de purega montara ne#285;o.

Mven Mas rekonis la duan el la plej altaj montoj de Afriko — la Kenjan.

Ree peza kupra frapo tremigis la subteran #265;ambron, igante la trovi#285;antajn tie homojn fiksa#365;skulti kaj stre#265;i la tutan atenton.

Dar Veter prenis la manon de Mven Mas kaj metis #285;in sur brilantan per grenata okulo rondan fuston. Mven Mas obeeme movis #285;in #285;is la ekstremo. Nun la tuta forto de la Tero, la tuta energio, ricevata de mil sepcent sesdek potencaj elektrejoj, i#285;is trans#309;etita al la ekvatoro, al la kvinkilometra monto. Super #285;ia pinto eknubis diverskolora brilo, densi#285;is en globon kaj subite #309;eti#285;is supren, kvaza#365; lanco en vertikala flugo, penetranta en profundojn de la #265;ielo. Super la brilo ekstaris maldika kolono, simila al kirla fosto-trombo. La#365; la fosto striis supren, spirale volvi#285;ante la#365; #285;ia supra#309;o, blindige lumanta blua nebulo.

La direktita radio trais la teran atmosferon, kreante konstantan kanalon por ricevo kaj sendo al la eksteraj stacioj, servantan anstata#365; kablo. Tie, sur alto je tridek ses mil kilometroj super la Tero, pendis diurna sputniko — granda stacio, rivoluanta #265;irka#365; la planedo dum diurno en la ekvatora ebeno kaj tial kvaza#365; senmove staranta super la Kenja monto en Orienta Afriko — super la punkto, elektita por konstanta komunikado kun la eksteraj stacioj. Alia granda sputniko rivoluis sur alto je kvindek sep mil kilometroj tra polusoj la#365; meridiano kaj komuniki#285;is kun la Tibeta ricev-senda observatorio. Tie kondi#265;oj de kreo de senda kanalo estis pli bonaj, sed mankis konstanta komunikado. Tiuj du grandaj sputnikoj estis konektitaj kun ankora#365; kelkaj a#365;tomataj eksteraj stacioj, situantaj #265;irka#365; la tuta Tero.

La mallar#285;a dekstra panelo estingi#285;is — la kanalo konekti#285;is kun la riceva stacio de la sputniko. Nun eklumis la perla, ore kadrita ekrano. En #285;ia centro aperis bizare pligrandigita figuro, i#285;is pli klara, ridetis per la grandega bu#349;o. Gur Gan, unu el la observantoj de la diurna sputniko, elkreskis sur la ekrano kiel fabela giganto. Li gaje kapsalutis kaj, etendinte la trimetran brakon, #349;altis la tutan ringon de la eksteraj stacioj de nia planedo. #284;i kuni#285;is per la forto, sendita de la Tero. Al #265;iuj direktoj de la Universo ekcelis sin sentivaj okuloj de la riceviloj. La malhela ru#285;a stelo en la konstelacio Unukornulo, el kies planedoj anta#365;nelonge venis voko, plej bone estis fiksebla el la sputniko 57, kaj Gur Gan konekti#285;is kun #285;i. Nur tri kvaronojn de horo povis da#365;ri nevidebla kontakto de la Tero kaj de alia stelo. Oni ne rajtis perdi e#265; minuton da tiu valorega tempo.

La#365; signo de Dar Veter Veda Kong ekstaris sur blue brilanta metala rondo anta#365; la ekrano. Nevideblaj radioj falis per potenca kaskado desupre kaj rimarkeble kontrastigis la koloron de #349;ia sunbruna ha#365;to. Sensone ekfunkciis elektronikaj ma#349;inoj, tradukantaj parolon de Veda al la lingvo de la Granda Ringo. Post dek tri jaroj riceviloj de la planedo de la malhel-ru#285;a stelo registros la sendatajn oscilojn per komune konataj signoj, kaj, se oni tie parolas, elektronikaj tradukma#349;inoj konvertos la signojn en sonojn de viva fremda parolo.

«Nur estas doma#285;e, — pensis Dar Veter, — ke tiuj, la malproksimaj, ne a#365;dos la belsonan, mildan vo#265;on de la virino de la Tero, ne komprenos #285;ian esprimivon. Kiu scias, kiel estas konstruitaj iliaj oreloj? Povas esti malsamaj tipoj de a#365;do. Nur la vido, #265;ie uzanta tiun parton de elektromagnetaj osciloj, kiuj penetras atmosferon, estas preska#365; sama en la tuta Universo, kaj ili vidos #265;arman, brulantan pro emocii#285;o Veda-n».

Dar Veter, ne de#349;irante la okulojn de la duonkovrita per hartufo malgranda orelo de Veda, ekatentis #349;ian prelegon.

Veda Kong estis koncize kaj klare rakontanta pri la bazaj mejlo#349;tonoj de la historio de la homaro. Pri la antikvaj epokoj de la homaro, pri diseco de grandaj kaj malgrandaj popoloj, kunpu#349;i#285;antaj en ekonomia kaj idea malamikeco, disiganta iliajn landojn, #349;i parolis tre mallonge. Tiuj epokoj ricevis komunan nomon EDM — la Erao de la Disa Mondo. Sed ne listo de ekstermaj militoj, de teruraj suferoj a#365; de kvaza#365;e grandaj regantoj, pleniginta antikvajn historiajn librojn, restintaj post la Antikvaj jarcentoj, post la Malhelaj jarcentoj, a#365; post la jarcentoj de Kapitalismo, interesis la homojn de la erao de la Granda Ringo. Multe pli grava estis la kontra#365;dira historio de evoluo de produktadaj fortoj kune kun formi#285;o de ideoj, de arto, de scio, de spirita lukto por la vera homo kaj por la homaro. Evoluo de bezono krei novajn konceptojn pri la mondo kaj pri la sociaj rilatoj, pri devo, rajtoj kaj feli#265;o de la homo, el kiuj elkreskis kaj disfloris sur la tuta planedo la potenca arbo de la komunisma socio.

En la lasta jarcento de la EDM, tiel nomata la jarcento de Disfendi#285;o, la homoj finfine komprenis, ke #265;iuj iliaj malfeli#265;oj devenas de la socia aran#285;o, spontanee krei#285;inta jam en la sova#285;aj tempoj, komprenis, ke la tuta forto, la tuta estonteco de la homaro estas en laboro, en komunaj penoj de milionoj da homoj, liberaj de subpremo, en scienco kaj rearan#285;o de la vivo sur scienca fundamento. Estis komprenitaj la #265;efaj le#285;oj de la socia evoluo, la dialektike kontra#365;dira iro de la historio, la neceso de edukado de strikta socia disciplino, des pli grava, ju pli kreskis la lo#285;antaro de la planedo.

Lukto de malnovaj kaj novaj ideoj akri#285;is en la jarcento de Disfendi#285;o kaj kondukis al tio, ke la tuta mondo disfendi#285;is je du tendaroj — de malnovaj — kapitalismaj kaj de novaj — socialismaj — #349;tatoj kun malsamaj ekonomiaj ordoj. Tiama malkovro de unuaj specoj de atoma energio kaj obstino de defendantoj de la malnova mondo preska#365; kondukis la tutan homaron al grandega katastrofo.

Sed la nova socia ordo ne povis ne venki, kvankam tiu venko prokrasti#285;is pro malfrui#285;o de edukado de la socia konscio. Rearan#285;o de la mondo estas nepensebla sen radika #349;an#285;o de la ekonomio, sen malapero de mizereco, malsato kaj peza senfortiga laboro. Sed #349;an#285;o de la ekonomio postulis tre komplikan regadon de produktado kaj distribuado kaj estis neebla sen eduko de socia konscio de #265;iu homo.

La komunisma socio ne tuj #265;irka#365;prenis #265;iujn popolojn kaj landojn. Ekstermado de malamikeco kaj speciale de mensogo, akumuli#285;inta pro malamika propagando dum idea lukto de la jarcento de Disfendi#285;o, postulis novajn homajn rilatojn. Iuloke okazis ribeloj, ekscititaj de malfrui#285;intaj adeptoj de la malnovo, kiuj pro malklereco penis trovi en renaskigo de la pasinteco facilajn elirojn el malfacila#309;oj, starintaj anta#365; la homaro.

Sed neeviteble kaj sencede la nova vivordo disvasti#285;is sur la tuta Tero, kaj plej diversaj popoloj kaj rasoj i#285;is unu amika kaj sa#285;a familio.

Tiel komenci#285;is EMU — la erao de la Monda Unui#285;o, konsistinta el epokoj de Unio de Landoj, de Diversaj Lingvoj, de Lukto por Energio kaj de Komuna Lingvo.

La socia evoluo plu rapidi#285;adis, kaj #265;iu nova epoko pasis pli rapide, ol la anta#365;a. La potenco de la homo super la naturo komencis kreski per gigantaj pa#349;oj.

En antikvaj utopiaj fantazioj pri bela estonteco homoj revis pri poioma liberigo de la homo de laboro. Verkistoj promesis, ke dum mallonga laboro — du-tri horojn por komuna bono — la homaro povos provizi sin per #265;io necesa, kaj dum cetera tempo #285;ui feli#265;an nenifaradon.

Tiuj konceptoj aperis el abomeno al peza kaj deviga laboro de la antikveco.

Balda#365; homoj komprenis, ke laboro estas feli#265;o, same kiel sen#265;esa lukto kun la naturo, venkado de obstakloj, solvado de novaj kaj novaj taskoj de evoluigo de scienco kaj ekonomio. Plenforta laboro, sed krea, konforma al denaskaj kapabloj kaj gustoj, diversa kaj #349;an#285;i#285;anta de tempo al tempo — jen kion bezonas la homo. Evoluo de kibernetiko — te#293;niko de a#365;tomata regado, vasta klereco kaj inteligenteco, bonega fizika eduko de #265;iu homo permesis #349;an#285;adi profesiojn, rapide ekposedi aliajn kaj senfine diversigi laboran agadon, trovante en #285;i #265;iam pli grandan kontenti#285;on. La #265;iam pli vaste evoluanta scienco #265;irka#365;prenis tutan homan vivon, kaj kreaj #285;ojoj de malkovranto de novaj sekretoj de la naturo i#285;is atingeblaj por grandega nombro da homoj. La arto prenis sur sin tre grandan parton en la afero de socia edukado kaj vivaran#285;o. Venis la plej bela en la tuta historio de la homaro EKL — la erao de Komuna Laboro kun #285;iaj epokoj de Simpligo de A#309;oj, de Rearan#285;o, de Unua Abundo kaj de Kosmo.

Invento de densigo de elektro, kondukinta al kreo de akumuliloj de grandega kapacito kaj de kompaktaj, sed potencaj elektromotoroj, estis la plej granda te#293;nika revolucio de la nova tempo. Jam pli frue oni lernis helpe de duonkondukantoj triki komplikegajn retojn de malfortaj kurentoj kaj krei memregantajn kibernetikajn ma#349;inojn. La te#293;niko i#285;is fajna, subtila, alta arto kaj samtempe obeigis al si fortojn de kosma skalo.

Sed la postulo doni al #265;iu #265;ion ka#365;zis neceson grave simpligi la #265;iutagan vivon de la homo. La homo #265;esis esti sklavo de a#309;oj, kaj ellaboro de detalaj normoj permesis kreadi ajnajn a#309;ojn kaj ma#349;inojn el relative nemultaj bazaj konstruaj elementoj, simile al tio, kiel la tuta granda diverseco de vivaj organismoj konstrui#285;as el negranda diverseco de #265;eloj, la #265;elo — el albuminoj, la albuminoj — el proteinoj ktp. Nur sola #265;esigo de mal#349;paremo de nutrado de la anta#365;aj epokoj provizis per nutra#309;o miliardojn da homoj.

#264;iuj fortoj de la socio, kiujn oni mal#349;paradis en la antikveco por kreado de militaj ma#349;inoj, por nutrado de grandegaj armeoj, ne okupitaj per utila laboro, por politika propagando kaj elmontra brila#265;o, estis #309;etitaj al aran#285;o de la vivo kaj evoluigo de sciencaj scioj.

La#365; signo de Veda Kong Dar Veter premis butonon, kaj apud la bela historiistino elkreskis granda globuso.

— Ni komencis, — da#365;rigis Veda, — per plena relokigo de lo#285;aj kaj industriaj zonoj de la planedo… Brunaj strioj sur la globuso la#365; la tridekaj gradoj de latitudo en la norda kaj la suda hemisferoj signifas sen#265;esan #265;enon de urbetoj, koncentritaj #265;e bordoj de varmaj maroj, en la zono de milda klimato, sen vintro. La homaro #265;esis mal#349;pari kolosan energion por hejtado de lo#285;ejoj en vintraj periodoj, por produktado de pezaj vestoj. La plej densa lo#285;antaro koncentri#285;is #265;e la lulilo de la homa kulturo — Mediteraneo.

Pli norde ol la norda lo#285;a zono etendi#285;as giganta zono de herbejoj kaj stepoj, kie pa#349;ti#285;as sennombraj gregoj da hejmaj bestoj.

Sude (en la norda hemisfero) kaj norde (en la suda) estis zonoj de sekaj kaj varmegaj dezertoj, nun transformitaj en #285;ardenojn. #264;i tie anta#365;e situis kampoj da termoelektraj stacioj, kolektantaj sunan energion.

En la tropika zono estas koncentrita produktado de vegeta#309;a nutra#309;o kaj ligno, miloble pli avanta#285;a, ol en la malvarmaj klimataj zonoj. Jam delonge, post malkovro de artefarita ricevo de karbonhidratoj — sukeroj — el suna lumo kaj karbona dioksido, ni #265;esis kultivi sukerajn vegeta#309;ojn. Malmultekosta industria produktado de plenvaloraj nutraj proteinoj estas ankora#365; ne atingita, tial ni kultivas ri#265;ajn je proteino vegeta#309;ojn kaj fungojn sur seka#309;o kaj kolosajn kampojn da algoj en oceanoj. Simplan metodon de produktado de artefaritaj nutraj grasoj ni ricevis el informo de la Granda Ringo; ajnajn vitaminojn kaj hormonojn ni faras en ajna kvanto el #349;tonkarbo. La agrikulturo de la nova mondo liberi#285;is de neceso ricevi #265;iujn senescepte nutrajn produktojn, kiel estis en la pasinteco. Limoj de produktado de sukeroj, grasoj kaj vitaminoj por ni praktike ne ekzistas. Por produktado de solaj proteinoj estas destinitaj gigantaj areoj de seka#309;o kaj maro. La homaro delonge liberi#285;is de timo de malsato, kiu dum dekoj da jarmiloj regis la homojn.

Unu el la #265;efaj #285;ojoj de la homo — la strebon voja#285;i, movi#285;i de loko al loko — ni heredis de niaj prauloj — vagantaj #265;asistoj, kolektantoj de malabunda nutra#309;o. Nun la tutan planedon #265;irka#365;as Spirala Vojo, per gigantaj pontoj tra markoloj kuniganta #265;iujn kontinentojn. — Veda movis la fingron la#365; la ar#285;enteca fadeno kaj turnis la globuson. — La#365; la Spirala Vojo sen#265;ese movi#285;as elektrotrajnoj.

Centmiloj da homoj povas tre rapide movi#285;i el la lo#285;a zono en la stepan, la kampan, la montaran, kie ne estas konstantaj urboj, sed nur provizoraj tendaroj de majstroj de bestobredado, de agrikulturo, de forstokulturo, de mina industrio. Plena a#365;tomatigo de #265;iuj fabrikoj kaj energi-produktaj stacioj forigis neceson konstrui apud ili urbojn a#365; grandajn vila#285;ojn — tie estas nur domoj por nemultaj de#309;orantoj: observantoj, me#293;anikistoj kaj muntistoj.

La plana aran#285;o de la vivo finfine #265;esigis la mortigan konkuradon pri rapido — konstruadon de #265;iam pli kaj pli rapidaj transportiloj. La#365; la Spirala Vojo trajnoj pasas ducent kilometrojn dum horo. Nur en okazo de ia malfeli#265;o oni uzas rapidajn #349;ipojn, kurantajn milojn da kilometroj dum horo.

Anta#365; kelkcent jaroj ni tre plibonigis la viza#285;on de nia planedo. Jam en la epoko de Disfendi#285;o okazis malkovro de atoma energio. Samtiam oni lernis liberigi #285;ian ioman etan onon kaj konverti en termikan eksplodon, kies mortigaj kvalitoj tuj estis uzitaj kiel milita armilo. Akumuli#285;is grandaj rezervoj da teruraj bomboj, kiujn oni poste penis uzi por produktado de energio. Pereiga efiko de radiado al la vivo devigis rezigni pri la malnova nuklea energi-produktado. Astronomoj malkovris danke al esploro de fiziko de malproksimaj steloj du novajn metodojn de ricevo de atoma energio — Ku kaj F, multe pli efikajn kaj ne lasantajn dan#285;erajn produktojn de disfalo.

Amba#365; tiujn metodojn ni plu uzas anka#365; nun, kvankam por stel#349;ipaj motoroj estas uzata ankora#365; unu speco de nuklea energio — la anamezona, kiu i#285;is konata dum observado de grandaj steloj de la Galaksio tra la Granda Ringo.

#264;iujn delonge akumulitajn rezervojn de malnovaj termonukleaj materialoj — radioaktivaj izotopoj de uranio, torio, hidrogeno, kobalto, litio — oni decidis neniigi, tuj kiam estis elpensita metodo el#309;eti iliajn produktojn de disfalo ekster limojn de la tera atmosfero. Tiam en la epoko de Rearan#285;o estis kreitaj artefaritaj sunoj, «pendigitaj» super la polusaj regionoj. Ni tre malgrandigis la glaciajn #265;apojn, krei#285;intajn sur la polusoj de la Tero en la kvaternara epoko de glacii#285;o, kaj #349;an#285;is la klimaton de la tuta planedo. La akvo en la oceanoj levi#285;is je sep metroj, en la atmosfera cirkulado forte redukti#285;is la polusaj frontoj kaj malforti#285;is la ringoj de alizeaj ventoj, kiuj sekigadis la dezertajn zonojn #265;e limoj de la tropikaj zonoj. Preska#365; #265;esis anka#365; uraganaj ventoj, entute #265;iuj tempestaj #349;an#285;i#285;oj de vetero.

Varmaj stepoj atingis la sesdekajn paralelojn, kaj herbejoj kaj arbaroj de la modera zono transiris la sepdekan latitudcirklon.

La antarkta kontinento, je tri kvaronoj liberigita de glacio, i#285;is mina trezorejo de la homaro — tie konservi#285;is netu#349;itaj ercaj ri#265;a#309;oj, kiuj sur aliaj kontinentoj estis tre el#265;erpitaj post malracia dispolvigo de metaloj en #265;iamaj detruaj militoj de la pasinteco. Tra Antarkto oni sukcesis anka#365; ringigi la Spiralan Vojon.

Jam anta#365; tiu grandega #349;an#285;o de la klimato estis trafositaj gigantaj kanaloj kaj tratran#265;itaj monto#265;enoj por ekvilibrigi cirkuladon de akvaj kaj aeraj masoj de la planedo. Eternaj dielektrikaj pumpiloj helpis akvizi e#265; la altajn dezertojn de Azio.

Ebloj por produktado de nutra#309;oj kreskis multoble, la novaj teroj i#285;is oportunaj por vivo. Varmajn internajn marojn oni komencis uzi por kultivado de algoj, ri#265;aj je proteino.

Malnovaj, dan#285;eraj kaj rompi#285;emaj planedaj kosmo#349;ipoj tamen permesis atingi proksimajn planedojn de nia sistemo. La Teron #265;irka#365;is zono da sputnikoj, el kiuj la homoj rekte konati#285;is kun la kosmo. Kaj tiam anta#365; kvarcent ok jaroj okazis evento tiom grava, ke #285;i signis la novan eraon de ekzisto de la homaro — EGR, la eraon de la Granda Ringo.

Jam delonge la homa penso laboris pri sendo al granda distanco de bildoj, sonoj, energio. Centmiloj da talentegaj sciencistoj laboris en speciala organizo, nomata anka#365; #285;is nun la Akademio de Direktitaj Radioj, #285;is atingis eblon de malproksimaj direktitaj sendoj de energio sen ajnaj kondukiloj. Tio i#285;is ebla, kiam oni trovis #265;irka#365;vojon de la le#285;o, ke flukso de energio estas proporcia al sinuso de angulo de diver#285;o de radioj. Tiam paralelaj faskoj de radioj garantiis konstantan komunikadon kun la sputnikoj, kaj sekve, anka#365; kun la tuta kosmo. La ekrano de jonizita atmosfero, defendanta la vivon, servis kiel eterna obstaklo por sendoj kaj ricevoj el la spaco. Tre delonge, jam en la fino de la erao de la Disa Mondo, niaj sciencistoj trovis, ke torentoj de potencaj radioj ver#349;i#285;as sur la Teron el la kosmo. Kune kun #285;enerala radiado de steloj kaj galaksioj nin atingadis vokoj el la kosmo kaj elsendoj la#365; la Granda Ringo, distorditaj kaj duone fadintaj en la atmosfero. Ni tiam ne komprenis ilin, kvankam jam povis kapti tiujn misterajn signalojn, opiniante ilin radiado de senviva materio.

Sciencisto Kam Amat, de hinda deveno, elpensis fari sur sputnikoj eksperimentojn kun riceviloj de bildoj, kun senfina pacienco dum jardekoj prilaborante #265;iam novajn kombinojn de diapazonoj.

Kam Amat kaptis elsendon el planeda sistemo de duopa stelo, delonge nomata la 61 de la Cigno. Sur ekrano aperis ne simila al ni, sed, sendube, homo, kaj almontris skriba#309;on, faritan per la signoj de la Granda Ringo. La skriba#309;on oni sukcesis legi nur post na#365;dek jaroj, kaj #285;i ornamas en nia tera lingvo la monumenton al Kam Amat: «Saluton al vi, fratoj, enirintaj en nian familion! Disigitaj per spaco kaj tempo, ni kuni#285;is per racio en ringo de granda forto».

La lingvo de signoj, bildoj kaj mapoj de la Granda Ringo i#285;is facile komprenebla sur la nivelo, kiun atingis la homaro. Post ducent jaroj ni jam povis interparoli helpe de tradukaj ma#349;inoj kun planedaj sistemoj de proksimaj steloj, ricevi kaj sendi tutajn bildojn de diversa vivo de diversaj mondoj. Nur anta#365;nelonge ni ricevis mesa#285;on el dek kvar planedoj de granda centro de vivo Denebo en la Cigno — kolosa stelo kun lumeco je kvar mil okcent sunoj, situanta de ni je distanco cent dudek du parsekoj. La evoluo de la penso tie iris la#365; alia vojo, sed atingis nian nivelon.

Kaj el malnovegaj mondoj — globaj stelamasoj de nia Galaksio kaj de kolosa lo#285;ata regiono #265;irka#365; la galaksia centro — venas el nemezurebla foro strangaj bildoj kaj spekta#309;oj, ankora#365; ne komprenitaj, ne de#265;ifritaj de ni. Registritaj per memorma#349;inoj, ili estas transdonataj al la Akademio de Limoj de Scio — tiel nomi#285;as la scienca organizo, laboranta pri problemoj, apena#365; palpataj de nia scienco. Ni penas kompreni la penson, malproksime irintan for de ni dum milionoj da jaroj, kiu nemulte diferencas disde la nia danke al unueco de vojoj de historia evoluo de vivo ekde malsupraj organikaj formoj al la supraj, pensantaj esta#309;oj.

Veda Kong forturni#285;is de la ekrano, en kiun #349;i rigardis kvaza#365; hipnotigita, kaj #309;etis demandan rigardon al Dar Veter. Tiu ridetis kaj aprobe balancis la kapon. Veda fiere levis la viza#285;on, etendis anta#365;en la manojn kaj turnis sin al tiuj nevideblaj kaj nekonataj, kiuj post dek tri jaroj ricevos #349;iajn vortojn kaj vidos #349;ian bildon:

— Tia estas nia historio, malfacila, komplika kaj longa vojo de levi#285;o al alta#309;oj de scio. Ni vokas vin — kuni#285;u kun ni en la Granda Ringo, por porti al #265;iuj randoj de la ne#265;irka#365;prenebla Universo potencan forton de racio, venkante inertan senvivan materion!

La vo#265;o de Veda jubile eksonoris, ricevinte forton de #265;iuj generacioj de la teraj homoj, nun levi#285;intaj tiel, ke iliaj streboj jam estis direktitaj ekster la limojn de la propra Galaksio al aliaj stelaj insuloj de la Universo.

Longa kupra sonoro — jen Dar Veter movis la fuston kaj mal#349;altis la sendan energifluon. La ekrano estingi#285;is. Sur la diafana panelo dekstre restis la lumanta fosto de la portanta kanalo.

Veda, laca kaj kvieta, dronis en profundo de granda fotelo kaj ne de#349;iris siajn atentajn okulojn de Dar Veter. Dar Veter sidigis al la regtablo Mven Mas-on, kaj mem klini#285;is super lia #349;ultro. En plena silento nur fojfoje apena#365; a#365;deble klaketadis fustoj. Subite la ore kadrita ekrano malaperis, kaj nekredebla profundo malfermi#285;is sur #285;ia loko. Veda Kong, unuafoje vidanta tiun miraklon, la#365;te suspiris. Efektive, e#265; por tiuj, kiuj bone sciis vojon de komplika interfero de lumaj ondoj, per kiu estis atingata tia vasteco kaj profundeco de bildo, la spekta#309;o #265;iam #349;ajnis mirinda.

Malhela supra#309;o de fremda planedo estis alproksimi#285;anta de malproksime, kreskante kun #265;iu sekundo. Tio estis rarega sistemo de duopa stelo, kie du sunoj ekvilibrigis sin tiel, ke la orbito de ilia planedo i#285;is regula, kaj sur #285;i povis aperi vivo. Amba#365; sunoj — la oran#285;a kaj la ru#285;a, malpli grandaj, ol la nia, estis prilumantaj #349;ajnantajn ru#285;aj glaciojn de frostinta maro. Sur rando de plataj nigraj montoj en misteraj violaj rebriloj videblis giganta malalta domo. La vidradio direkti#285;is al placeto sur #285;ia tegmento, kvaza#365; trapenetris #285;in, kaj #265;iuj ekvidis grizha#365;tan homon kun rondaj, kiel #265;e strigo, okuloj, #265;irka#365;itaj de ringoj de ar#285;enta lanugo. Lia alto estis granda, sed la korpo estis tre maldika, kun ekstrema#309;oj longaj, kiel tentakloj. La homo strange «kornobatis» per la kapo, kvaza#365; haste riverencis, kaj, direktinte al la ekrano siajn senpasiajn, kiel objektivoj, okulojn, malfermis la senlipan bu#349;on, kovritan per simila al nazo klapo el mola ha#365;to. Tuj eksonis melodia kaj tenera vo#265;o de la tradukma#349;ino:

— Zaf Ftet, la estro de la ekstera informado de la sesdek unu de la Cigno. Hodia#365; ni transsendas por la flava stelo STL 3388+04VF… Transsendas por…

Dar Veter kaj Junio Ant inter#349;an#285;is rigardojn, kaj Mven Mas por sekundo kunpremis la manradikon de Dar Veter. Tio estis la galaksia kodo de la Tero, pli #285;uste, de la suna planeda sistemo. Iam observantoj de aliaj mondoj opiniis #285;in unu granda satelito, rivoluanta #265;irka#365; la Suno dum kvindek na#365; teraj jaroj. Unufoje dum tiu periodo okazas kuna opozicio de Jupitero kaj Saturno, #349;ovanta la Sunon rimarkeble por astronomoj de proksimaj steloj. Saman eraron faris anka#365; niaj astronomoj rilate de multaj planedaj sistemoj, kies ekzisto #265;e diversaj steloj estis malkovrita jam en la antikveco.

Junio Ant pli haste, ol en la komenco de la elsendo, kontrolis la agordon de la memorma#349;ino kaj indikojn de la alarmopretaj sentineloj de sendifekta funkciado — de aparatoj de DES.

La senpasia vo#265;o de la elektronika tradukanto da#365;rigis:

— Ni ricevis tute bonan elsendon de la stelo… — ree ek#349;uti#285;is vico da ciferoj kaj abruptaj sonoj, — hazarde, ne dum la tempo de elsendoj de la Granda Ringo. Ili ne de#265;ifris la lingvon de la Ringo kaj vane mal#349;paras energion, sendante dum horoj de silento. Ni respondis al ili dum periodoj de iliaj propraj elsendoj — la rezultoj i#285;os sciataj proksimume post tri dekonoj de sekundo… — La vo#265;o eksilentis. La signalaj aparatoj plu brilis, krom estingi#285;inta verda okuleto.

— Tio estas ankora#365; ne komprenitaj pa#365;zoj en elsendo, probable, paso de la legenda ne#365;tra kampo de astrona#365;toj inter ni, — klarigis al Veda Junio Ant.

— Tri dekonoj de galaksia sekundo — tio estas #265;irka#365; sescent jaroj da atendo, — morne grumblis Dar Veter. — Interese, por kio ili sendas tion al ni?

— Kiom mi komprenis, la stelo, kun kiu ili komuniki#285;is, estas Epsilono de la Tukano — konstelacio de la suda hemisfero, — respondis Mven Mas, — distancanta je na#365;dek parsekoj, kio estas proksima al la limo de nia konstanta komunikado. Pli malproksime ol Denebo ni #285;in ankora#365; ne etendis.

— Sed ni ja ricevas anka#365; la centron de la Galaksio, kaj la globajn stelamasojn? — demandis Veda Kong.

— Neregule, pro hazarda ricevo a#365; tra memorma#349;inoj de aliaj anoj de la Ringo, kiuj kreas #265;enon, etenditan en la spacon de la Galaksio, — respondis Mven Mas.

— Mesa#285;oj, senditaj anta#365; miloj kaj dekmiloj da jaroj, ne perdi#285;as en la spaco kaj finfine atingas nin, — aldonis Junio Ant.

— Sed tio signifas, ke ni ju#285;as pri vivo kaj scioj de homoj de aliaj, tre malproksimaj mondoj kun prokrasto, ekzemple, por la centra zono de la Galaksio, je dudek mil jaroj?

— Jes, ne gravas, #265;u tio estas sendata per memorregistra#309;oj de proksimaj mondoj a#365; kaptata de niaj stacioj, ni vidas malproksimajn mondojn tiaj, kiaj ili estis en tre antikvaj tempoj. Ni vidas tre delonge mortintajn kaj forgesitajn en sia mondo homojn.

— #264;u ni, atingintaj tiom grandan potencon super la naturo, #265;i tie estas senfortaj? — infanece indignis Veda. — #264;u ne eblas atingi forajn mondojn la#365; alia vojo, per alia rimedo, ol la fotona radio?

— Kiel mi komprenas vin, Veda! — ekkriis Mven Mas.

— En la Akademio de Limoj de Scio oni okupi#285;as pri projektoj de venko de spaco, tempo, gravito — pri la profundaj fundamentoj de la kosmo, — enmiksi#285;is Dar Veter, — sed ili ne atingis la stadion de eksperimentoj kaj ne sukcesis…

Subite la verda okulo ekbrilis, kaj Veda ree eksentis kapturni#285;on pro profundi#285;inta en abismon spaco de la ekrano.

La akre konturitaj randoj de la bildo montris, ke tio estas registra#309;o de memorma#349;ino, sed ne rekte kaptita elsendo.

Unue aperis supra#309;o de planedo, vidata, certe, el ekstera stacio-sputniko. Granda pal-viola, fantoma pro nekredebla ardo suno priver#349;is per penetrantaj radioj la bluan nubkovrilon de #285;ia atmosfero.

— Estas #285;uste — la Epsilono de la Tukano, alttemperatura stelo de la klaso B9 — la lumeco estas sepdek ok niaj sunoj, — flustris Mven Mas.

Dar Veter kaj Junio Ant kapjesis.

La spekta#309;o #349;an#285;i#285;is, kvaza#365; mallar#285;i#285;inte kaj mallevi#285;inte preska#365; sur la grundon mem de la nekonata mondo.

Alte levi#285;is rondaj kupoloj de montoj, #349;ajnantaj gisitaj el kupro. Nekonata #349;tonaro, a#365; grajneca metalo, flame brilis sub mirinde blanka lumego de la blua suno. E#265; en neperfekta transdono de aparatoj la nekonata mondo brilis solene, kun ia triumfa pompo.

Rebriloj de radioj borderis konturojn de la kupraj montoj per ar#285;ente rozkolora krono, speguli#285;anta kiel lar#285;a vojo sur malrapidaj ondoj de viola maro. Akvo de koloro de densa ametisto #349;ajnis peza kaj brilis elinterne per ru#285;aj fajroj, kiel per aroj de vivaj okuletoj. Ondoj lekis masivan bazon de giganta statuo, starinta nemalproksime de la bordo en fiera soleco. Virino, skulptita el malhel-ru#285;a #349;tono, retrofleksis la kapon kaj, kvaza#365; en ekstazo, tiri#285;is per la etenditaj manoj al la flama profundo de la #265;ielo. #348;i tute povus esti filino de la Tero — plena simileco kun niaj homoj afekciis ne malpli, ol mirinda beleco de la skulpta#309;o. En #349;ia korpo, kvaza#365; reali#285;inta revo de skulptistoj de la Tero, kombini#285;is potenca forto kaj spiriteco de #265;iu linio de la viza#285;o kaj la korpo. Polurita ru#285;a #349;tono de la statuo radiis flamon de nekonata kaj pro tio mistera kaj alloga vivo.

La kvin homoj de la Tero senvorte rigardis al la mireginda nova mondo. Nur el la lar#285;a brusto de Mven Mas el#349;iri#285;is longa suspiro — #265;e la unua rigardo al la statuo #265;iu lia nervo stre#265;i#285;is en #285;oja atendo.

Kontra#365; la statuo, sur la bordo, skulptitaj ar#285;entaj turoj markis komencon de lar#285;a blanka #349;tuparo, #309;etita libere super bosko de sveltaj arboj kun turkisa foliaro.

— Ili devas sonori! — flustris Dar Veter en la orelon de Veda, montrante al la turoj, kaj tiu konsente klinis la kapon.

La senda aparato de la nova planedo plu konsekvence kaj sensone disvolvis novajn bildojn.

Por sekundo glitis blankaj muroj kun lar#285;aj elstara#309;oj, tratran#265;itaj per portalo el blua #349;tono, kaj la ekrano malfermi#285;is en alta ejo, priver#349;ita per forta lumo. Senbrila perla koloro de kanelitaj muroj donis neordinaran klarecon al #265;io, trovi#285;anta en la halo. La atenton altiris grupo da homoj, starantaj anta#365; polurita smeralda panelo.

La flama ru#285;a koloro de ilia ha#365;to konformis al la koloro de la statuo en la maro. En #285;i estis nenio neordinara por la Tero — kelkaj indianaj triboj de Centra Ameriko, ju#285;ante la#365; konservi#285;intaj post la antikveco koloraj fotoj, havis preska#365; saman ha#365;ton, nur de malpli profunda koloro.

En la halo estis du virinoj kaj du viroj. Amba#365; paroj portis malsamajn vestojn. La starantaj pli proksime al la verda panelo distingi#285;is per orkoloraj mallongaj vestoj, similaj al elegantaj supertutoj kun kelkaj agrafoj. La du ceteraj havis samajn kovrantajn ilin de la kapoj #285;is la kalkanoj mantelojn de sama perla koloro, kiel de la muroj.

La starantoj #265;e la panelo faris glatajn movojn, tu#349;ante oblikvajn kordojn, stre#265;itajn #265;e #285;ia maldekstra rando. La muro el polurita smeraldo a#365; vitro estis i#285;anta diafana. Samtakte kun iliaj movoj en la kristalo na#285;is, #349;an#285;ante unu la alian, klaraj bildoj. Ili malaperadis kaj aperadis rapide, tial e#265; por trejnitaj observantoj — Junio Ant kaj Dar Veter — estis malfacile plene kompreni ilian sencon.

En inter#349;an#285;ado de kupraj montoj, viola oceano kaj turkisaj arbaroj estis kaptebla historio de la planedo. #264;eno da animalaj kaj vegetaj formoj, iam monstre nekompreneblaj, iam belaj, pasadis kiel fantomoj de antikveco. Multaj animaloj kaj vegeta#309;oj #349;ajnis similaj al tiuj, kies resta#309;ojn konservis la kroniko de tavoloj de la tera krusto. Longe tiri#285;is la levi#285;anta #349;tuparo de vivoformoj — de perfekti#285;anta viva materio. La senfine longa vojo de evoluo senti#285;is e#265; pli longa, malfacila kaj sufera, ol la konata por #265;iu lo#285;anto de la Tero lia propra genealogio.

En fantoma brilado de la aparato ekflagris novaj bildoj: lumoj de grandaj fajrujoj, amasoj da #349;tonaj pecegoj sur ebena#309;oj, bataloj kun ferocaj bestoj, solenaj ritoj de sepultoj kaj religiaj servoj. Je la tuta panelo elkreskis figuro de viro, kovrita per mantelo el bunta felo. Apogi#285;ante per unu mano sur lanco kaj levinte la alian al la steloj per vasta #265;irka#365;prenanta gesto, li surpa#349;is per la piedo sur kolon de faligita monstro kun malmola kolhararo la#365;longe de la dorso kaj kun nudigitaj longaj dentegoj. Sur la malanta#365;a plano staris #265;eno de virinoj kaj viroj, pare kunkro#265;intaj la manojn kaj, #349;ajne, ion kantantaj.

La bildo malaperis, anstata#365; la vivaj vizioj aperis la malhela supra#309;o de la polurita #349;tono.

Tiam la du homoj en orkoloraj vestoj depa#349;is dekstren, kaj ilian lokon okupis la dua paro. Per nekapteble rapida movo la manteloj estis de#309;etitaj, kaj sur la perla fono de la muroj kiel viva flamo aperis la malhel-ru#285;aj korpoj. La viro etendis amba#365; manojn al la virino, #349;i respondis al li per rideto de tia fiera kaj blindiga #285;ojo, ke la lo#285;antoj de la Tero respondis per nevolaj ridetoj. Kaj tie, en la perla halo de la nekredeble fora mondo, la duopo komencis malrapidan dancon. Probable, tio ne estis danco por danco mem, sed plie ritma pozado. La dancantoj, evidente, metis anta#365; si celon montri perfektecon, belecon de linioj kaj plastikan flekseblecon de siaj korpoj. Sed en la ritma #349;an#285;i#285;o de movoj diveneblis majesta kaj samtempe malgaja muziko, kvaza#365; rememoro pri la granda #349;tuparo de sennomaj kaj sennombraj viktimoj de evoluo de la vivo, kondukinta al tiom bela pensanta esta#309;o — la homo.

Al Mven Mas #349;ajnis, ke li a#365;das melodion — vicon de altaj puraj notoj, apogi#285;antan sur zuman kaj egalan ritmon de malaltaj sonoj. Veda Kong premegis la manon de Dar Veter, kaj tiu ne atentis tion. Junio Ant rigardis, ne spirante, kaj sur lia grandega frunto aperis gutoj de #349;vito.

La homoj de la Tukano estis tiom similaj al la homoj de la Tero, ke poiome perdi#285;is impreso de fremda mondo. Sed la ru#285;aj homoj havis tian akrigitan belecon de korpo, kia ankora#365; ne estis atingita de #265;iuj sur la Tero, kaj vivis en revoj kaj verkoj de artistoj, enkorpi#285;ante en negranda kvanto da neordinare belaj homoj.

«Ju pli malfacila kaj longa estis vojo de blinda animala evoluo #285;is la pensanta esta#309;o, des pli celkonformaj kaj pli ellaboritaj estas la superaj formoj de la vivo kaj, sekve, des pli belaj, — pensis Dar Veter. — Jam delonge la homoj de la Tero komprenis, ke belo estas instinkte perceptata celkonformeco de konstruo, adapto al certa celo. Ju pli diversaj estas la celoj, des pli bela estas la formo — tiuj ru#285;aj homoj, probable, estas pli diversflankaj kaj lertaj, ol ni. Eble, ilia civilizo iris plie per evoluo de la homo mem, de lia spirita kaj fizika potenco, kaj malplie per te#293;niko? Nia kulturo longe restis #285;isoste te#293;nika kaj nur kun veno de la komunisma socio definitive ekstaris sur la vojon de perfektigo de la homo mem, sed ne nur de liaj ma#349;inoj, domoj, man#285;o kaj amuzoj».

La danco #265;esis. Juna ru#285;ha#365;ta virino eliris al centro de la halo, kaj la vidradio de la aparato koncentri#285;is sur #349;i sola. #348;iaj dismetitaj manoj kaj viza#285;o levi#285;is al plafono de la halo.

Nevole la okuloj de la teranoj sekvis #349;ian rigardon. La plafono entute ne ekzistis, a#365; pro tre lerta optika iluzio tie trovi#285;is stela #265;ielo kun tiom helaj kaj grandaj steloj, ke, ver#349;ajne, tio estis nur bildo. Kombino de fremdaj stelfiguroj ne ka#365;zis ajnajn konatajn pensasocia#309;ojn. La junulino svingis la manon, kaj sur la montrofingro de #349;ia maldekstra mano aperis blua globeto. El #285;i #309;eti#285;is ar#285;enta radio, i#285;inta grandega montrilo. Ronda brilanta makuleto sur pinto de la radio haltadis jen #265;e unu, jen #265;e alia stelo de la plafono. Kaj tuj la smeralda panelo montradis senmovan bildon, donitan per tre lar#285;a perspektivo. Malrapide movi#285;is la montra radio, kaj same malrapide aperadis vizioj de dezertaj a#365; lo#285;ataj de vivo planedoj. Kun premanta sen#285;ojeco brilis #349;tonaj a#365; sablaj vasta#309;oj sub ru#285;aj, bluaj, violaj, flavaj sunoj. Iufoje radioj de stranga plumbe griza suno vivigadis sur siaj planedoj platajn kupolojn kaj spiralojn, saturitajn per elektro kaj na#285;antajn, simile al meduzoj, en densa oran#285;kolora atmosfero a#365; en oceano. En mondo de ru#285;a suno kreskis arboj de nekredebla alto kun glita nigra #349;elo, etendantaj al la #265;ielo, kvaza#365; en malespero, miliardojn da kurbaj bran#265;oj. Aliaj planedoj estis plene surver#349;itaj per malhela akvo. Grandegaj vivaj insuloj, #265;u animalaj, #265;u vegetaj, na#285;is #265;ie, #349;ancelante en kvieta akvoebeno sennombrajn vilajn tentaklojn.

— Ili ne havas proksime planedojn kun altaj vivoformoj, — subite diris Junio Ant, sende#349;ire observanta la mapon de la nekonata stela #265;ielo.

— Ne, — kontra#365;is Dar Veter, — #265;e unu flanko de ili ku#349;as plata stelsistemo, unu el malfruaj forma#309;oj de la Galaksio. Sed ni scias, ke plataj kaj sferaj sistemoj, la novaj kaj la malnovaj, nemalofte alternas. Kaj vere, flanke de Eridano apud ili estas sistemo kun pensanta vivo, kiu estas ano de la Ringo.

— VVR 4955+MO 3529… kaj tiel plu, — enmetis Mven Mas. — Sed kial do ili ne scias pri #285;i?

— La sistemo eniris la Grandan Ringon anta#365; ducent sepdek kvin jaroj, kaj tiu #265;i mesa#285;o estis sendita pli frue, — respondis Dar Veter.

La ru#285;ha#365;ta junulino de la fora mondo forskuis de la fingro la bluan globeton kaj turni#285;is per la viza#285;o al la spektantoj, malferminte la manojn, kvaza#365; preta brakumi iun, nevideble starantan anta#365; #349;i. #348;i facile klinis la kapon kaj la #349;ultrojn malanta#365;en — tiel farus anka#365; virino de la Tero en pasia alvoko. La lipoj de la duonmalfermita bu#349;o movi#285;etis, ripetante nea#365;deblajn vortojn. Tiel #349;i rigidi#285;is, vokanta, #309;etante en glacian obskuron de interstelaj spacoj sian ardan homan petegon pri kamaradoj — homoj de aliaj mondoj.

Kaj ree #349;ia brilanta belo rigidigis la terajn observantojn. En #349;i ne estis cizelita bronza malmildeco de teraj ru#285;ha#365;tuloj. La ronda viza#285;o kun eta nazo kaj grandegaj, lar#285;e dismetitaj bluaj okuloj, kun malgranda bu#349;o plie rememorigis pri nordaj etnoj de la Tero. Densaj ondaj nigraj haroj ne estis malmolaj. En #265;iu linio de la viza#285;o kaj de la korpo videblis gaja kaj facila certeco, senkonscie perceptata kiel sento de granda forto.

— #264;u ili vere nenion scias pri la Granda Ringo? — preska#365; #285;emis Veda Kong, klini#285;ante anta#365; la belega fratino el la kosmo.

— Nun, probable, scias, — respondis Dar Veter, — ja tio, kion ni vidas, okazis anta#365; tricent jaroj.

— Okdek ok parsekoj, — murmuregis la basa vo#265;o de Mven Mas, — okdek ok. #264;iuj, kiujn ni vidis, jam delonge mortis.

Kaj, kvaza#365; konfirmante liajn vortojn, la vizio de la bela mondo estingi#285;is, same estingi#285;is anka#365; la verda indikilo de komunikado. La elsendo la#365; la Granda Ringo fini#285;is.

Dum minuto #265;iuj restis rigidi#285;intaj. Unua rekonscii#285;is Dar Veter. Doma#285;e mordinte la lipon, li haste movis la grenatan fuston. La mal#349;alto de la fosto de direktita energio respondis per densa kupra zumado, avertanta in#285;enierojn de energi-stacioj pri tio, ke necesas ree disver#349;i la potencan torenton la#365; #285;iaj ordinaraj kanaloj. Nur plenuminte #265;iujn operaciojn kun la aparatoj, la estro de la eksteraj stacioj turni#285;is al siaj kamaradoj.

Junio Ant, alte levinte la brovojn, estis foliumanta #265;irka#365;skribitajn folietojn.

— La parton de la memorregistra#309;o kun la stela mapo sur la plafono necesas tuj sendi al la Instituto de la Suda #264;ielo! — turnis li sin al la juna asistanto de Dar Veter.

Tiu rigardis al Junio Ant mirigite, kvaza#365; veki#285;inte el mirakla son#285;o.

La severa sciencisto ka#349;is subridon — #265;u la vizio ne estis efektive revo pri bela mondo, sendita en la spacon anta#365; tri jarcentoj? Revo, kiun tiel reale vidos nun miliardoj da homoj sur la Tero kaj sur stacioj de la Luno, Marso kaj Venuso.

— Vi pravis, Mven Mas, — ridetis Dar Veter, — deklarinte ankora#365; anta#365; la elsendo, ke hodia#365; okazos neordinara#309;o. Unuafoje dum kvarcent jaroj da ekzisto por ni de la Granda Ringo el profundoj de la Universo venis planedo kun fratoj ne nur la#365; racio, sed anka#365; la#365; korpo. Mi tuta estas plenigita per #285;ojo de malkovro! Bone komenci#285;is via agado! Antikvaj homoj opinius tion feli#265;a anta#365;signo, a#365;, kiel diros niaj psikologoj, okazis koincido de cirkonstancoj, favora al certeco kaj vervo en plua laboro.

Dar Veter rekonscii#285;is, la nerva reago faris lin multevorta. Troan paroladon en la erao de la Granda Ringo oni opiniis unu el la plej hontindaj malvirtoj de homo, kaj la estro de la eksteraj stacioj eksilentis, ne fininte la frazon.

— Jes, jes! — malatente respondis Mven Mas.

Junio Ant kaptis noton de fremdi#285;o en lia vo#265;o, en malrapidigitaj movi#285;oj kaj maltrankvili#285;is. Veda Kong facile movis la fingron la#365; la mano de Dar Veter kaj kapmontris al la afrikano.

«Eble, li estas tro impresi#285;ema?» — glitis en la kapo de Dar Veter, kaj li atente rigardis al sia posteulo.

Sed Mven Mas, sentinte la ka#349;itan nekomprenon de la konversaciantoj, rektigis sin kaj i#285;is la anta#365;a atenta majstro de sia afero. La movi#285;anta #349;tuparo transportis ilin supren, al la lar#285;aj fenestroj kaj la stela #265;ielo, kiu ree i#285;is same malproksima, kiel dum #265;iuj tridek jarmiloj de ekzisto de la homo, — pli #285;uste, de lia specio, nomata Homo sapiens — Homo racia.

Mven Mas kaj Dar Veter devis resti.

Veda Kong flustris al Dar Veter, ke #349;i neniam forgesos tiun #265;i nokton.

— Mi mem #349;ajnis al mi tia mizera! — finis #349;i, ridetante spite al siaj malgajaj vortoj.

Dar Veter komprenis, pri kio #349;i diras, kaj nege balancis la kapon.

— Kaj mi estas certa, ke se la ru#285;a virino vidus vin, Veda, do #349;i fierus pri sia fratino. Vere, nia Tero ne estas malpli bona ol ilia mondo! — La viza#285;o de Dar Veter eklumis per amo.

— Nu, tiel estas per viaj okuloj, kara amiko, — ridetis Veda. — Vi demandu Mven Mas-on!.. — #348;i #349;erce kovris la okulojn per la manplato kaj ka#349;i#285;is malanta#365; elstara#309;o de muro.

Kiam Mven Mas finfine restis sola, venis mateno. En malvarmeta senmova aero ver#349;i#285;is grizeta lumo, la maro kaj la #265;ielo ricevis saman kristalan diafanecon: ar#285;entan #265;e la maro, kun rozkolora nuanco #265;e la #265;ielo.

Mven Mas longe staris sur la balkono de la observatorio, fiksrigardante al duone konataj konturoj de domoj.

Sur nealta plata#309;o malproksime altis giganta aluminia arko, trastrekita per na#365; paralelaj vicoj de aluminiaj strioj, disigitaj per interspacoj de opale kremaj kaj ar#285;ente blankaj plastikaj vitroj — la konstrua#309;o de la Konsilio de Stelnavigado. Anta#365; #285;i staris monumento al la unuaj homoj, elirintaj sur vasta#309;ojn de la kosmo. Deklivo de krutega monto en nuboj kaj kirloj fini#285;is per stel#349;ipo de antikva tipo — fi#349;simila raketo, celinta la akrigitan pruon al ankora#365; neatingebla alto. #264;eno da homoj, subtenante unu la alian, kun nekredeblaj penoj estis grimpantaj supren, spirale #265;irka#365;volvante la bazon de la monumento, — pilotoj de raketaj #349;ipoj, fizikistoj, astronomoj, biologoj, kura#285;aj sciencfikciaj verkistoj… A#365;roro jam ru#285;is sur la korpo de la antikva stel#349;ipo kaj sur la malpezaj a#309;uraj konturoj de la domoj, sed Mven Mas plu mezuradis la balkonon per lar#285;aj pa#349;oj. Ankora#365; neniam li sentis tian afekcion. Edukita la#365; #285;eneralaj reguloj de la erao de la Granda Ringo, li pasis severan fizikan hardon kaj sukcese plenumis siajn Heraklajn heroa#309;ojn. Tiel oma#285;e al belaj mitoj de Antikva Helenujo estis nomataj malfacilaj faroj, plenumataj de #265;iu junulo fine de la lerna periodo. Se junulo sukcese plenumis la heroa#309;ojn, oni opiniis lin inda komenci la plej altan #349;tupon de lernado.

Mven Mas aran#285;is akvoprovizadon de minejo en Okcidenta Tibeto, restarigis ara#365;karian arbaron sur altebena#309;o Na#293;ebta en Suda Ameriko kaj ekstermadis #349;arkojn, ree aperintajn #265;e bordoj de A#365;stralio. Lia viva harditeco kaj elstaraj kapabloj permesis al li elteni multajn jarojn da persista lernado kaj prepari sin al malfacila kaj responsa agado. Hodia#365;, en la unua horo de lia nova laboro, okazis renkonti#285;o kun la mondo, parenca al la Tero, kaj en lia animo aperis io nova. Kun maltrankvilo Mven Mas sentis, ke en li malfermi#285;is iu abismo, super kiu li iradis dum #265;iuj jaroj de sia vivo, ne konjektante pri #285;ia ekzisto. Tiel neelteneble forta estas soifo de nova renkonti#285;o kun la planedo de la stelo Epsilono de la Tukano — kun tiu mondo, kvaza#365; aperinta la#365; imagoj de la plej bonaj fabeloj de la tera homaro. Li neniam forgesos la ru#285;ha#365;tan junulinon, #349;iajn etenditajn vokantajn manojn, la karesajn duonmalfermitajn lipojn!..

Kaj tio, ke la monstra distanco je ducent na#365;dek lumjaroj, atingebla por neniuj rimedoj de la tera te#293;niko, disigis lin de la mirakla mondo, ne malfortigis, sed nur fortigis la bruligantan revon.

En la animo de Mven Mas elkreskis io vivanta nun per si mem kaj ne obeanta al rego de la volo kaj de la trankvila racio. La afrikano estis vivinta preska#365; ermite, enprofundi#285;inte en laboron, ankora#365; neniam amis kaj sentis nenion similan al la maltrankvilo kaj la senekzempla #285;ojo, semita en lian animon per la hodia#365;a renkonti#285;o tra grandegaj kampoj de spaco kaj tempo.